... κόκκινη καρδιά...

ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ - ΜΠΕΝΦΙΚΑ 5-1
Oh yes!!!!!!!!

... έχω ξοφλήσει...

Έχω μια διάθεση πάντα αρνητική και αποφεύγω να αναφερθώ σε γεγονότα όσο αυτά είναι στην επικαιρότητα. Δεν ξέρω γιατί αλλά νοιώθω μια αμηχανία, παρακολουθώντας την εξέλιξή τους. Διαρκώς έχω την αίσθηση, ότι όποια και να είναι η έκβασή τους πάντα νομιμοποιείται, πάντα είναι το νομοτελειακό και φυσικό τους τέλος. Πάντα νοιώθω πως ό,τι και να πω (είτε επιβεβαιώνεται είτε διαψεύδεται), υπάρχει ένα κενό σκέψης, υπάρχει ένα διαφεύγον νόημα...

Μακρύς πρόλογος, ε? Ναι αλλά απαραίτητος, για να μπορέσω να ξεφουρνίσω τη σοφία μου τώρα που η απεργία πείνας έληξε, τώρα που υπάρχει ένα τέλος (ευτυχώς, ευτυχές) στην κινητοποίηση. Για να μπορέσω να πω αυτό που τριγυρίζει στο νου μου όλες αυτές τις μέρες που εξελίσσεται το δράμα (με την αρχαιοελληνική έννοια της λέξης), για να σταθεί δυνατό να εκφράσω το παράδοξο που εντοπίζω σε όλη την ιστορία:

Οι φυλακισμένοι απείλησαν την πολιτεία με την εξουδετέρωση (ως το σημείο της εξαφάνισης) του σώματος τους, αυτού ακριβώς του σώματος που συνιστά (συμβολικά και πραγματικά) την απειλή για την πολιτεία. Και η Πολιτεία προσπάθησε να συντηρήσει, να επαναφέρει (ακόμη και με τη βία) στην ενάργεια αυτό το σώμα που αψηφά την εξουσία της και που όσο θα υφίσταται θα συνιστά μια απειλή γι αυτήν.

Η προφανής απάντηση είναι ότι η Πολιτεία μεριμνά για τους πολίτες της ανεξάρτητα από την ηθική τους κατάσταση. Η πραγματική (λέω εγώ δανειζόμενη τη λογική και τη φιλοσοφία του σοφού παππού Foucault) είναι ότι ο θάνατός τους σηματοδοτεί τη διαφυγή από την εξουσία της. Το άτομο, ακόμη και με την απλή δήλωση της απόφασής του να περάσει στο επέκεινα και μάλιστα με έναν εκκωφαντικά σιωπηλό τρόπο, υλοποιεί την επαναστατικότερη των πράξεών του και εκφεύγει οριστικά από τις ρυθμίσεις, τους ομαλοποιητικούς κανόνες, την επιτήρηση και την πειθάρχηση της Πολιτείας.

Από τη στιγμή που η νεωτερικότητα μετάθεσε την εξουσία από το σώμα, τη φυσική υπόσταση του ηγεμόνα (L’ état c’est moi – Το κράτος είμαι εγώ), αναγκαστικά μετέθεσε και το σημείο άσκησης αυτής της εξουσίας. Ενώ ο ηγεμόνας ασκούσε την εξουσία του πάνω στη ζωή με την επιβολή του θανάτου, η νεωτερική γραφειοκρατική διακυβέρνηση ασκεί την εξουσία της πάνω στη ζωή φροντίζοντάς την (κοινωνικό κράτος, συστήματα υγείας, εκπαιδευτικοί θεσμοί), ρυθμίζοντάς την (μείωση βρεφικής θνησιμότητας, προσπάθειες αύξησης του προσδόκιμου ορίου επιβίωσης), απλώνοντας όμως έτσι ένα αδιόρατο δίχτυ, επιτηρήσεων, ελέγχων, ρυθμίσεων και περιορισμών (με τις ιδεολογίες για την παχυσαρκία, τις απαγορεύσεις του τσιγάρου –η παλαιότερα του αλκοόλ– με παρεμβατικές καμπάνιες στη σεξουαλική ζωή των ατόμων).

Ο θάνατος από κορυφαία εκδήλωση της εξουσίας, από υπέρτατο σημείο άσκησης της εξουσίας μετατρέπεται στο σημείο που εκφράζεται η αποτυχία της. Κάθε θάνατος, ατύχημα, απώλεια συνιστά το σημείο κακής εφαρμογής των κανόνων της. Ακόμη και η επιβολή της θανατικής ποινής νομιμοποιείται μόνο από την απειλή που συνιστά για τη ζωή των υπολοίπων (των νομοταγών) ο παρεκκλίνων. Το ελάχιστο έγκλημα δεν αφορά μόνο στο πραγματικό θύμα. Ο εγκληματίας συνιστά μια οιονεί απειλή για την ίδια την εξουσία, επιτίθεται σε ολόκληρη την κοινωνία. Ο παραβατικός γίνεται ο κοινός εχθρός, που πρέπει να απομονωθεί και σε ακραίες περιπτώσεις να εκλείψει.

Η επιβολή όμως των ποινών και η εκτέλεσή τους έχει διαφοροποιηθεί ριζικά, τόσο ως προς τη μορφή της όσο και ως προς τη στοχοθεσία της. Από τις δημόσιες σωματικές ποινές και τους θανάτους/θέαμα (από τους ραβδισμούς και τις κρεμάλες στις δημοσιές της Ιγγλετέρας ως τους δημόσιους αποκεφαλισμούς της Γαλλικής επανάστασης), το δημόσιο εξευτελισμό και τον συμβολικό ή πραγματικό ακρωτηριασμό (από το κούρεμα και τη διαπόμπευση των τεντιμπόηδων της δεκαετίας του 1960 –με τον περίφημο νόμο 4000– ως τους δημόσιους ακρωτηριασμούς χεριών στις πλατείες των ισλαμικών χωρών) με στόχο όχι την αναμόρφωση του ενόχου αλλά τον παραδειγματισμό των υπολοίπων, περάσαμε στον εγκλεισμό, την απόσυρση του σώματος του ενόχου από τη δημόσια θέα. Το σώμα που (εν τέλει) τιμωρείται με τον εγκλεισμό δεν είναι πια ένα σώμα, είναι η έδρα του λάθους της ζωής και η τιμωρία, που στόχος της πια είναι να παραδώσει αναμορφωμένο το άτομο, αποκτά ως όριο μόνο το ίδιο το σώμα του.

Αυτή, άρα, η απειλή του θανάτου του κρατουμένου διαπερνά τον τοίχο, που λειτουργώντας απομονωτικά, κρατώντας τους ενόχους εκτός της κοινωνίας των νομοταγών και ταυτόχρονα, περιορίζοντας τη γνώση του έξω κόσμου για τη ζωή κατά την εκτέλεση της ποινής υπενθυμίζει τη δυνατότητα της εξουσίας να τιμωρεί. Η απειλή του εκούσιου θανάτου ακυρώνει το συμβολισμό της φυλακής. Ο κρατούμενος μετατρέπει τον θάνατό του από ιδιωτική μοναχική υπόθεση, σιωπηρά βιωνόμενη, στο τραγικό δημόσιο συμπλήρωμα μιας κοινωνίας του θεάματος. Ο θάνατος δεν είναι απλά η απώλεια ενός ατόμου, γίνεται μια ρωγμή στο κοινωνικό σώμα από το οποίο η εξουσία κινδυνεύει να κατρακυλήσει στο κενό.

Ναι, η Πολιτεία, κατά κάποιον τρόπο υποχώρησε, δεσμεύτηκε να λάβει μέτρα για τη βελτίωση της διαβίωσης κατά την εκτέλεση της ποινής. Ναι η απεργία πείνας σταμάτησε, οι κρατούμενοι δεν κινδυνεύουν από τους εαυτούς τους.

Και έτσι οι τοίχοι μπορούν να ξανακλείσουν πίσω μας, τα κάγκελα να υψωθούν μπροστά τους και η εξουσία να διασφαλίσει τη συνεχιζόμενη επιβολή της

Όχι στο Όνομά μας

Με αφορμή το πρωτόγνωρο κύμα απεργιών πείνας από τους κρατούμενους στις Ελληνικές φυλακές αλλά και την εγκληματική αποσιώπησή του από τα κυρίαρχα ΜΜΕ, για τη Δημοκρατία και την προάσπιση των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων καλούμε όλους όσους διατηρούν μπλογκς, διαδικτυακά φόρα και όχι μόνο να δημοσιεύσουν ταυτόχρονα και συντονισμένα στις 20 Νοεμβρίου 2008, ημέρα Πέμπτη, το παρακάτω κείμενο και όλους του χρήστες του διαδικτύου να το υπογράψουν.

Όχι στο Όνομά μας

“Είναι απαράδεκτη η κατάσταση στις ελληνικές φυλακές. Είναι κύριο θέμα η ριζική αλλαγή του σωφρονιστικού συστήματος”.

–Κάρολος Παπούλιας, 6/11/08

“Είμαστε άνθρωποι – κρατούμενοι. Άνθρωποι, λέω”

- Βαγγέλης Πάλλης, Κρατούμενος, 9/11/08

Από τις τρεις Νοεμβρίου μία εκκωφαντική κραυγή συνταράσσει τα θεμέλια της Δημοκρατίας μας. Από τις τρεις Νοεμβρίου σύσσωμοι οι κρατούμενοι όλης της χώρας κατεβαίνουν σε απεργία πείνας διεκδικώντας το αυτονόητο : τη χαμένη τους αξιοπρέπεια. Απέναντί τους αντιμετωπίζουν την εκκωφαντική σιωπή των κραταιών ΜΜΕ και την παντελή αδιαφορία της πολιτικής ηγεσίας. Σε αυτές τις πρακτικές όσοι υπογράφουμε αυτό το κείμενο ΔΕ ΣΥΝΑΙΝΟΥΜΕ.

Η κατάσταση στις Ελληνικές φυλακές είναι απερίγραπτη και μπορεί να γίνει κατανοητή μόνο με τη σκληρή γλώσσα των μαθηματικών. Στα κατ’ επίφαση “σωφρονιστικά” ιδρύματα της χώρας έχουν καταγραφεί συνολικά 417 θάνατοι την τελευταία δεκαετία, ενώ ο ρυθμός τους έχει απογειωθεί σε τέτοιο σημείο, ώστε σήμερα να σβήνουν στα χέρια του κράτους τέσσερις άνθρωποι το μήνα. Η πληρότητα αγγίζει το 168% (10.113 κρατούμενοι για 6.019 θέσεις) με την αναλογία χώρου για κάθε άνθρωπο να φτάνει σε περιπτώσεις το 1τμ. Με ημερήσιο κρατικό έξοδο ανά κρατούμενο τα 3,60 Ευρώ τα συσσίτια που παρέχονται είναι άθλια, οι υποδομές θυμίζουν μεσαίωνα και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είναι ελλιπέστατη. Συγχρόνως, το Ελληνικό δικαστικό σύστημα στέλνει στη φυλακή έναν στους χίλιους κατοίκους της χώρας με τους έγκλειστους χωρίς δίκη (υπό προσωρινή κράτηση) να αγγίζουν το 30% του συνολικού αριθμού των κρατουμένων. Αν η ποιότητα μίας Δημοκρατίας κρίνεται από τις φυλακές της, τότε η Δημοκρατία μας ασθμαίνει. Αν η τιμώρηση παραβατικών συμπεριφορών με εγκλεισμό γίνεται από το κράτος στο όνομα της κοινωνίας, τότε για την κατάσταση στις Ελληνικές φυλακές είμαστε όλοι υπόλογοι, με συντριπτικές όμως ευθύνες να αναλογούν στην κρατική μηχανή. Σε αυτή την πραγματικότητα όσοι υπογράφουμε αυτό το κείμενο απαντούμε ΟΧΙ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΑΣ.

Τα στοιχεία που αποκαλύπτονται από επίσημους φορείς για τις Ελληνικές φυλακές σκιαγραφούν εικόνα κολαστηρίων. Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (2007) διαπιστώνει βασανιστήρια, απάνθρωπη μεταχείριση και απειλές κατά της ζωής κρατουμένων, σειρά παραβιάσεων αναφορικά με τις συνθήκες κράτησης, ελλείμματα στη διερεύνηση και τιμωρία των ενόχων, αποσιώπηση περιστατικών βίας με την συμπαιγνία ιατρών και φυλάκων, απαράδεκτες συνθήκες ιατρικής περίθαλψης και ιατρικού ελέγχου στους κρατούμενους κλπ. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει εκδώσει σειρά καταδικαστικών για την Ελλάδα αποφάσεων που αφορούν κακομεταχείριση ή/και παραβιάσεις άλλων δικαιωμάτων κρατουμένων από σωφρονιστικές αρχές. Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έχει πάρει απόφαση - καταπέλτη για τα κακώς κείμενα στις φυλακές, προτείνοντας άμεσες δράσεις για την επίλυση τους. Ο Συνήγορος του Πολίτη διαμαρτύρεται για την παντελή έλλειψη συνεργασίας των αρμόδιων κρατικών φορεών μαζί του, λόγω της οποίας έχει ουσιαστικά απαγορευτεί η είσοδός του στις φυλακές της χώρας τα τελευταία δύο χρόνια. Οι δικηγορικοί σύλλογοι όλης της χώρας, μη κυβερνητικές οργανώσεις, όπως η Διεθνής Αμνηστία, και πολλοί πολιτικοί/κοινωνικοί φορείς καταγγέλλουν την απαράδεκτη κατάσταση και ζητούν ευρύτερη συνεργασία για το ξεπέρασμα του προβλήματος. Αν ανθρώπινα είναι τα δικαιώματα που πρέπει να απολαμβάνει κάθε ανθρώπινο ον, κάθε στέρησή τους στις Ελληνικές φυλακές αποτελεί ανοιχτή πληγή για την κοινωνία μας. Σε αυτή την κατάσταση όσοι υπογράφουμε αυτό το κείμενο απαντούμε ΝΑ ΣΠΑΣΕΙ ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΤΟ ΑΒΑΤΟ ΤΩΝ ΦΥΛΑΚΩΝ.

Με την απεργία πείνας οι κρατούμενοι καταφεύγουν στο τελευταίο οχυρό αντίστασης, που τους έχει απομείνει, το σώμα τους. Είχε προηγηθεί έσχατη έκκλησή τους προ μηνός προς τους ιθύνοντες να ενσκήψουν στο πρόβλημα, καθώς δεν πήγαινε άλλο. Για να λύσουν την απεργία πείνας ζητούν την ικανοποίηση αιτημάτων, που αποκαθιστούν την χαμένη τους αξιοπρέπεια και επανακτούν τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματά τους, αιτημάτων συγκεκριμένων, αξιοπρεπών και άμεσα υλοποιήσιμων. Απέναντι στις κινητοποιήσεις των κρατουμένων η πολιτική ηγεσία εξαντλεί τη δράση της σε αδιαφορία, υποσχέσεις και καταστολή των κινημάτων τους. Τυχόν αδιαφορία και αναλγησία της πολιτικής ηγεσίας όμως και σε αυτή τη φάση θα σημαίνει νεκρούς απεργούς πείνας. Στη μετωπική λοιπόν σύγκρουση που επιλέγουν οι κρατούμενοι της χώρας για τη διεκδίκηση των ανθρωπίνως αυτονόητων δε μπορούμε να μένουμε απαθείς σταυρώνοντας τα χέρια και περιμένοντας τις ειδήσεις των θανάτων από τις απεργίες πείνας αλλά θα σταθούμε αλληλέγγυοι. Αν η περιφρούρηση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων επιβάλλουν την επαγρύπνιση όλων μας, τώρα είναι λοιπόν η στιγμή να πάρουμε θέση όλοι απέναντι στο πρόβλημα χωρίς αδιαφορίες και υπεκφυγές.

Απέναντι στην τεταμένη κατάσταση στις φυλακές όλης της χώρας όσοι υπογράφουμε αυτό το κείμενο καθιστούμε την πολιτική ηγεσία απολύτως υπεύθυνη για ό,τι συμβεί και απαιτούμε άμεσα την τόσο θεσμική όσο και στην πράξη ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΩΝ ΒΑΣΙΚΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ.

Την 21η Νοεμβρίου το κείμενο αυτό θα σταλεί σε όλα τα μέλη του κοινοβουλίου και σε όσο το δυνατόν περισσότερους φορείς μέσων μαζικής ενημέρωσης με την προτροπή της αναδημοσίευσής του. Το κείμενο προς αποστολή θα φέρει τους υπερσυνδέσμους (URL) από όλες τις ιστοσελίδες, που το υιοθέτησαν.

... Στο παιδί μου...

Γράφω ποιήματα μέσα στα πλαίσια που ορίζουν οι υπεύθυνες υπηρεσίες
Που δεν περιέχουν τη λέξη Ελευθερία, τη λέξη Δημοκρατία
Δεν φωνασκούν: κάτω οι τύραννοι ή: Θάνατος στους προδότες
Που παρακάμπτουν επιμελώς τα λεγόμενα φλέγοντα γεγονότα
Γράφω ποιήματα άνετα και αναπαυτικά για όλες τις λογοκρισίες
Αποστρέφομαι τετριμμένες εκφράσεις όπως: σαπίλα ή καθάρματα ή πουλημένοι
Εκλέγω σε πάσα περίπτωση την αρμοδιότερη λέξη
Αυτή που λέμε "ποιητική": στιλπνή, παρθενική, ιδεατώς ωραία

Γράφω ποιήματα που δεν στρέφονται κατά της καθεστηκυίας τάξεως....
(Μανώλης Αναγνωστάκης: Απολογία νομοταγούς)

... Κι ἡ Πηνελόπη η φρόνιμη...

Υπάρχει η νομιμοποίηση της κριτικής? Ποιος νομιμοποιείται να κρίνει και πότε?

Πάντα αναρωτιέμαι αν γι αυτά που διαβάζω, που βλέπω, που ακούω υπάρχει κάποιος που τον αφορά η παρ-ανάγνωσή μου, η παρ-όραση, το παρ-άκουσμά μου και η απάντησή μου βγαίνει πάντα αυθόρμητα: Όχι, κανείς, αφού στην πραγματικότητα αδυνατώ (κι ούτε που θέλω άλλωστε) να νομιμοποιήσω την κριτική μου, αδυνατώ να εμπεδώσω την ιδέα του κρίνειν, την ηθελημένη επιλογή ανάμεσα σε δύο πόλους τον θετικό και τον αρνητικό.

Μην μπερδευτείτε, όμως. Μέσω της αδυναμίας μου, τιμώ και θαυμάζω απεριόριστα τους κριτικούς γιατί θεωρώ ότι στέκονται σε μια διασταύρωση. Βρίσκονται, ακριβώς στον χιασμό επιστημοσύνης και ποιητικής, μόνο που, νομοτελειακά, η επιστημολογία ανάγεται στο ισχυρό μέλος του χιασμού και (υποκλέπτοντας από την ποιητική το όπλο της, τη ρητορική) αντί να επικοινωνεί έναν νόημα, κοινωνεί ένα επι-νόημα (που θα έλεγε και ο Βέλτσος, -θα σας πεθάνω στα λινκάκια, σήμερα, πάρτε το απόφαση).

Κι αυτά που διαβάζεις, ακούς, βλέπεις και συστήνεις ή αποτρέπεις τους φίλους/ες σου από το να κάνουν το ίδιο? Συνιστούν κριτική? Μπααα! Εγώ το ονομάζω προτίμηση και αυτό στέκεται σε ένα άλλο σταυροδρόμι. Αυτό της εμπειρίας και της μοναδικότητας μου. Μπορεί οι προτιμήσεις μου να αντιφάσκουν αισθητικά, να χάσκουν νοηματικά, ν’ απειλούν ή να δυσαρεστούν την ατομικότητα άλλων και κυρίως να πρήζουν τον καλό μου, αλλά η απάρνησή τους αντιτίθεται στην ηθική επιταγή της αυτονομίας μου –λέω, τώρα εγώ (και συμφωνεί μαζί μου και ο παλαιός των διανοητών ο Derrida). Έτσι λοιπόν, έχω μια λίστα δίπλα στα ποστ μου με τη γνώμη μου γι αυτά που διαβάζω, όπου κάθε κρίση μου παραμένει αυθαίρετη και αναιτιολόγητη μη διεκδικώντας αξία θεσφάτου, περιχαράσσοντας ωστόσο τη μοναδικότητά μου.

Εκεί, λοιπόν, πάνω-πάνω στη λίστα εδώ και κάνα τεσσάρι-πέντε μέρες βρίσκεται η Ντία Μέξη-Τζόουνς με την Πηνελόπη και τον Τζόνι της κι ενώ είχα αποφασίσει απλά να τους ταξινομήσω με όλη τη χαρά που μου πρόσφερε η ανάγνωσή τους, τελικά κάτι (που είπε η Penelope, αλλά δεν το ομολογώ, έτσι κι αλλιώς αυτή ξέρει) με κάνει να θέλω να γράψω κάτι παραπάνω. Όχι εν είδει κριτικής (αφού θεωρώ ότι δεν διαθέτω ούτε τα επιστημονικά φόντα, ούτε την ηθική νομιμοποίηση ν’ αξιολογήσω και να ταξινομήσω ένα έργο) αλλά σαν ένα ποστ διαλόγου με τη φίλη μου, σαν ένα ποστ ένταξης σε μια λέσχη ανάγνωσης (που εγκαινίασε ο Ντροπαλός) του έργου της κας. Μέξη-Τζόουνς, όπου συζητώντας για τον Τζόνι, αποδεχόμενοι τη μυθοπλασία του Τζόνι, διαπιστώνουμε ότι αναγιγνώσκουμε και γράφουμε διαφορετικά, πιθανά μιλώντας και για διαφορετικά πράγματα.

Το "Ο Τζόνι κι εγώ" είναι ένα κείμενο με αυτοβιογραφικές προεκτάσεις που στέκεται ανάμεσα στη μυθοπλασία και την αυτοαναφορά κι έτσι, αν με ρωτάτε –που δε με ρωτάτε, αλλά θα σας πω anyhow–απαιτεί μια σπειροειδή κατανόηση, μια αναγνώριση των κειμενικών του λειτουργιών και όχι μια ερμηνεία (όπως μας ματα-ξανα-λέει ο μπερδεμενομπερδευτικός Βέλτσος). Η Penelope, η διαδικτυακή περσόνα της κας Ντίας Μέξη Τζόουνς (που για μένα την αντικαθιστά –χωρίς να την υποκαθιστά– αφού η διαδικτυακή της υπογραφή, με την οποία τη γνώρισα, αυτονομήθηκε –όπως ήταν προορισμένη να κάνει– από τον/την κάτοχό της σε μια αδιάλειπτη περιπλάνηση) σε ένα βιβλίο-ημερολόγιο, με γραμμική εξέλιξη (μεγάλη ανακούφιση, μετά απ' όλα αυτά τα διακειμενικά και α-χρονικά μεταμοντέρνα που με/μας -αν θέλετε- κατατρύχουν) και που συνεχώς παραπέμπει στον εαυτό του, απλώνει τον μύθο της σε τρεις άξονες:

Της ανατροπής –κι αν η Οδύσσεια ήταν Πηνελοπιάδα?

Της γλώσσας – η ουσία της γλώσσας γράφεται πάντα σε μια και μοναδική γλώσσα?

Της ταυτότητας –αναγγέλλεται η ταυτότητα, αποδίδεται ή κατακτάται?

Η ανατροπή απαντά στη ρήση ενός σπουδαίου φιλοσόφου (νομίζω του Χάρρυ Κλυνν) τη δεκαετία του 80, ότι η δυστυχία του Έλληνα είναι ότι είναι ένας άνθρωπος-αλλού. Όπου και να βρίσκεται θέλει να βρεθεί κάπου αλλού. Και σ’ αυτή την περιπλάνηση υπάρχει πάντα πίσω μια υφαίνουσα-ξεϋφαίνουσα Πηνελόπη στην αναμονή. Αν όμως...

Αν αντί για τον Οδυσσέα ταξίδευε για το αλλού η Πηνελόπη, πώς θα είχε εξελιχθεί το ομηρικό έπος? Αν η Ωγυγία δεν ήταν στη Μεσόγειο, αλλά στον Ατλαντικό κι αν η Καλυψώ ήταν Τζόνι, πώς θα είχε εξελιχθεί η ιστορία του σεβάσμιου επικού?

Η περιπλάνηση της Πηνελόπης είναι μια θηλυκή απάντηση κατανόησης απέναντι στον επεκτατισμό, τον θάνατο και τον ιμπεριαλισμό της περιπλάνησης του Οδυσσέα. Η Πηνελόπη δεν αντιμάχεται τους Λωτοφάγους, τους προσφέρει τις συνταγές της, δεν τυφλώνει τους Κύκλωπες, τους αναγκάζει να σωπάσουν, δεν κλέβει τα βόδια του Ήλιου, τα ανταλλάσσει με τα καλούδια της θείας και της μητέρας της. Η Πηνελόπη δε χώνει το σπαθί της στο λαιμό της Κίρκης για να λύσει τα μάγια της, χώνει το αλβιονάκι στην αγκαλιά του Τζόνι. Δεν διεκδικεί την επιστροφή της σπίτι (που έτσι κι αλλιώς δεν είναι σίγουρη αν είναι η Ωγυγία ή η Ιθάκη), δεμένη στο κατάρτι για να αποφύγει τη γοητεία των Σειρηνών, κατεβαίνει απ’ το πλοίο και επιβάλλει τη δική της γοητεία συνομιλώντας στη γλώσσα τους.

Μια γλώσσα, που το εκπληκτικό παιχνίδι της Penelope με τη μορφή και το περιεχόμενο (η φωνητική απόδοση των λέξεων της Αλβιόνας), την αδειάζει από το νόημά της. Η απώλεια της λατινικής μορφής της λέξης, εξατμίζει το σημαινόμενό της. Στο κείμενο της, η Penelope γίνεται η Βαβέλ, (που δεν είναι το όνομα του πύργου, όπως μαθαίναμε παιδιά, αλλά έτσι ονομάζει ο Θεός τον εαυτό του την στιγμή που καταστρέφει τον πύργο –της νόησης– για να επιβάλλει τη γλωσσική διαφορά) και μεταφέρει τις λέξεις της Αλβιόνας στην Ελλάδα, μετατρέποντας τες σε κενά σημαινόμενα.

Η ελληνική μορφή μεταγράφει το βρετανικό νόημα (με την έννοια της νοητικής κατασκευής) αφ' ενός ομολογώντας τη διαφυγή του, αφ' ετέρου παραπέμποντας στο βαθύτερο φόβο της απώλειας του ίχνους της γλώσσας που ενώ δίνει τη μορφή αφήνεται πίσω. Το νόημα της Αλβιόνας αενάως διαφεύγει από την Penelope ενώ την ίδια στιγμή υφέρπει εντός της, αποζητώντας να γεμίσει το κενό της λησμονούμενης γλώσσας. Κι έτσι, η Ελληνίδα πλάνης (για την οποία θα ήτο υπερήφανος ο σοφός εκλιπών Derrida) ταλαντεύεται ανάμεσα στα δυο νοήματα που κομίζουν εναλλάξ το διαβατήριο και η ταυτότητα.

Μια αμφιβάλλουσα ταυτότητα, η οποία με το (επίσης) πολύ έξυπνο εύρημα του πιο προσωπικού εγγράφου της Penelope, που πότε εμφανίζεται πότε εξαφανίζεται αναδεικνύει τον ενδότερο φόβο της Penelope: την απομάκρυνση από τον ίδιο τον εαυτό της. Κάθε φορά που η ταυτότητα αναγγέλεται, κάθε φορά που οριοθετείται η ένταξη, λαμπιόνια που αναβοσβήνουν μες στο μυαλό της Penelope σχηματίζουν τη φράση: προσοχή παγίδα. Η διστακτικότητα της Penelope για το πού θα σταθεί το εκκρεμές της ζωής της μετατρέπεται σε κρίση ταυτότητας που φτάνει να την απειλεί με το πρόσωπο μιας άλλης στην ταυτότητα της.

Και φυσικά, η οριστική στάση του εκκρεμούς έρχεται με το παιδί. Η Penelope διαιρείται, αποκτά τον έτερο εαυτό, τον άλλο (στην περιπτωσή της την άλλη) πέρα από τον εαυτό. Κι αυτή η άλλη, το αλβιονάκι της, αγκυρώνει την Penelope στο χώμα της Αλβιόνας. Η ταυτότητά της τής προτείνεται από τον τόπο και τον χρόνο, αλλά εμπεδώνεται, τελικά, από τον καρπό της., από την ίδια. Η Penelope και το αλβιονάκι τη στιγμή που βρίσκουν η μια την άλλη κάνουν και ένα δώρο η μία στην άλλη. Στο αλβιονάκι, προσφέρεται μια αμβλύνουσα τη βρετανικότητα, συσσωρευμένη κληρονομιά 3000 ετών (αδειασμένη επάνω της με το όνομα Σοφία), από τη μητέρα, τη γιαγιά, τη θεία και μια μακριά σειρά γυναικών της γενιάς της που φτάνει ως τη μυθική Πηνελόπη, την ίδια στιγμή που το αλβιονάκι προσφέρει στη μητέρα της τη ρίζα. Το αλβιονάκι χαρίζει στην Penelope το χώμα της Αλβιόνας, του Τζόνι, του αδερφού, του πατέρα, του παππού και μιας μακριάς σειράς ανδρών της γενιάς της που φτάνει ως τον δυσοίωνο Beowulf.

Εγώ πάντως Penelope dearest (για να κλέψω και τη ritsmas) θα βγάλω το βιβλίο από την τσάντα μου, θα το βάλω στη λίστα με τα διαβασμένα-κερδισμένα και θα περιμένω το επόμενο.

...Δύο, φυσικά ... ο ένας τον άλλο...

Είκοσι-δύο χρόνια πριν, σαν σήμερα, φίλησα για πρώτη φορά τον καλό μου (γιατί αν περίμενα να με φιλήσει αυτός, ακόμη εκεί θα ήμασταν στην Τσακάλωφ, εγώ σκαρφαλωμένη στα σκαλάκια του Κουασιμόδου για να είμαι σε ένα αξιοπρεπές ύψος κι αυτός να με κοιτάζει μ' αυτά τα λίγο μεθυσμένα από τη νύχτα στον Γκολέ, χρυσαφιά και αναποφάσιστα μάτια).

Κι εκεί, σ' εκείνο το σκαλάκι, άρχισε ο πόλεμος κι εγώ είκοσι-δύο χρόνια τώρα μετρώ συντριβές...
Γιατί κάθε προσπάθειά μου να διερευνήσω πού στέκομαι, πού βρίσκομαι, προς τα πού με πηγαίνουν τα πράγματα, κάθε προσπάθειά μου να σχεδιάσω μια πραγματικότητα για μένα σκοντάφτει στη βύθιση του σώματός μου στο σώμα του..

Είκοσι-δύο χρόνια τώρα διολισθαίνω σ' ένα κενό δίχως τέλος...
Γιατί κάθε λέξη του που μού απευθύνεται, κάθε ματιά του που στρέφεται προς εμένα δημιουργεί ένα ρήγμα στο πραγματικό, κατασκευάζει μια άλλη γλώσσα, τη γλώσσα του ανείπωτου, του ανέκφραστου, τη γλώσσα που αποτελεί τη μοναδική εκφορά αυτού που εγώ και μόνο εγώ αποκρυπτογραφώ....

Είκοσι-δύο χρόνια τώρα αιωρούμαι σε μία αφόρητη αντίθεση του υπαρκτού με το τίποτα...
Γιατί κάθε μέρα μου μακριά του με υποχρεώνει στην οικειοποίηση του κενού, τη βίωση μιας απώλειας και κάθε μέρα μου μαζί του εξατμίζει τη διάσταση της ατομικότητάς μου, ανασύροντας την αποδοχή μιας θεμελιακής δυαδικότητας στην εσωτερική μου ολότητα...

Είκοσι-δύο χρόνια τώρα αδυνατώ να ανακαλύψω τους τόπους μέσα μου...
Γιατί κάθε εγώ που εκφέρω γίνεται αυτόματα εκείνος, ένα άλλο άτομο που καταλαμβάνει τη θέση μου, γιατί η ατομικότητά μου υλοποιείται με την ταυτότητα μαζί του, η περιχάραξη της εαυτότητας μου γίνεται δυνατή μόνο μέσα στο πρόσωπό του....

Είκοσι-δύο χρόνια τώρα ένα δίχτυ λεχθέντων με τυλίγει ασφυκτικά...
Γιατί κάθε άρθρωση διαφωνίας παραπέμπει σε μια πρόσωπο με πρόσωπο αντιπαράθεση αλήθειας διακοπτόμενης από χάσματα και ρήγματα, παρεξηγήσεις, επιστροφές, καθυστερήσεις, σημεία και σημαινόμενα ενός άναρχου διαλόγου όπου διαρκώς αποκαλύπτεται η αδυνατότητα της συμμετρίας της σχέσης μας, χωρίς την ασυμμετρία...

Δεκαέξι, δε, χρόνια τώρα βιώνω τις έσχατες συνέπειες της σχέσης...
Γιατί κάθε μέρα εδώ και δεκαέξι τόσα χρόνια κοιτώ τη Ν. και συνειδητοποιώ στην ανάδυση αυτού του τέλειου νέου όντος, στην εκπλήρωση της φράσης της Παλαιάς Διαθήκης: "και έκλεισε τη σάρκα ξανά στη θέση της", ότι ο καλός μου μού πρόσφερε το μέλλον, τη δυνατότητα να υπερβώ την περατότητα μου...

Είκοσι-δύο χρόνια πριν, ο καλός μου έσκυψε προς το μέρος μου και με φίλησε πρώτη φορά (γιατί αν περίμενε να φύγω και να τον αφήσω ήσυχο, ακόμη εκεί θα ήμασταν στην Τσακάλωφ, αυτός να με κοιτάζει μ' αυτά τα λίγο ζαλισμένα από τη νύχτα στον Γκολέ, χρυσαφιά και χαμογελαστά μάτια κι εγώ σκαρφαλωμένη στα σκαλάκια του Κουασιμόδου να τεντώνομαι στις μύτες προς το μέρος του).

Κι εκεί, σ' εκείνο το σκαλάκι, άρχισε ο πόλεμος κι αυτός είκοσι-δύο χρόνια τώρα μετρά συντριβές...
Γιατί κάθε βήμα του προς την πραγμάτωση του εαυτού του, η χάραξη κάθε γραμμής προσδιορισμού της ατομικής του φύσης, σκοντάφτει στην επαναλαμβανόμενη υποδήλωση ενός αδιαίρετου και συγκεχυμένων ορίων, διφυούς είναι ...

Είκοσι-δύο χρόνια τώρα διολισθαίνει σ' ένα κενό δίχως τέλος...
Γιατί κάθε λόγος μου που φτάνει σε αυτόν, κάθε ματιά μου που στρέφεται προς εκείνον ρηγματώνεται και αποσυνδέεται στις συνάψεις του νου του, ώστε κάθε σκέψη μου να μπορεί να αποκρυπτογραφείται ιδιωματικά μόνο από την σκέψη του...

Είκοσι-δύο χρόνια τώρα αιωρείται σε μία αφόρητη αντίθεση του υπαρκτού με το τίποτα...
Γιατί κάθε μέρα του μακριά μου τον εξωθεί σε μια κίνηση προς εμένα, ανίκανη να επιστρέψει στην αφετηρία της, το πουθενά και κάθε μέρα του μαζί μου διαθλά την αυτοσυνείδησή του μέσα στην απεραντοσύνη του παντού...

Είκοσι-δύο χρόνια τώρα αδυνατεί να ανακαλύψει τους τόπους μέσα του...
Γιατί στη συγχρονία κάθε εγώ που εκφέρει, το σώμα του μέσα στο σώμα μου, τα ίχνη του δέρματός μου στις άκρες των δαχτύλων του, αντιπαραβάλλουν αυτόματα τη διαχρονία ενός εμείς...

Είκοσι-δύο χρόνια τώρα ένα δίχτυ λεχθέντων τον τυλίγει ασφυκτικά...
Γιατί σε κάθε άρθρωση διαφωνίας, αρνούμενης να επεκτείνει τα όρια της ως τη σχάση της πρωταρχικής δυαδικότητας, η κρυφή φωνή της σιωπής ανιχνεύει την ετερότητα σύμφυτη και επιβεβαιωτική της ολότητας της σχέσης...

Δεκαέξι, δε, χρόνια τώρα βιώνει τις έσχατες συνέπειες της σχέσης...
Γιατί κάθε μέρα εδώ και δεκαέξι τόσα χρόνια κοιτά τη Ν. και συνειδητοποιεί, στην ανάδυση αυτού του τέλειου νέου όντος, από την κοινή ρίζα αρσενικού και θηλυκού, ότι χαρίζοντάς του την αθανασία του είδους νίκησα το θνησιγενές της φύσης του...

Update: Εντελώς τυχαία, είδα ότι αυτό είναι το εκατοστό μου ποστ... Δεν είναι bitch το πεπρωμένο???????

... φρίκη...

Έχω πει να μη γίνω άλλη μια μάνα-blogger. Αλλά επειδή όλοι είσαστε με το παιδί (και το παιδί βεβαίως το ξέρει!) ιδού η συνέχεια...

η πόρτα της Ν.

το σημείωμα της Ν.

το δωμάτιο της Ν....

και φυσικά εγώ

πάσα προσφορά δεκτή

... λογομαχώντας...

-Που πας παιδί μου?
-Πρώτα πρέπει να πάω στη Φ. και....
-Λάθος, αγάπη μου, πρώτα πρέπει να μαζέψεις το δωμάτιό σου και....
-Λάθος εσύ, μαμά μου, πρώτα πρέπει να είμαι καλός άνθρωπος!
-!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Υ.Γ. Οι διάλογοι με την κόρη μου γίνονται όλο και πιο σουρεαλιστικοί...
Y.Γ2. Καλό μήνα απανταχού γονείς