"H ομορφιά του παρελθόντος είναι το αποτέλεσμα, όχι ο λόγος της νοσταλγίας"
Μ. Foucault

Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου 2008

... προχωρώ...

Τελικά είναι φοβερό όταν αφήνεις κάτι ημιτελές... Εδώ και δυο μέρες τα παραμύθια με τραβούν απ’ το χέρι, δε μ’ αφήνουν να κοιμηθώ. Μια Σταχτομπούτα χωρίς πόδι για το γοβάκι της, μια Κοκκινοσκουφίτσα χωρίς χέρια για να μαζέψει τα λουλούδια της, ένας γάτος με μια μπότα, ένας πρίγκιπας με πόδια βατράχου, η Οντέτ με φτερά κύκνου... όλοι οι παραμυθοχαρακτήρες, μισοί μέσα από το προηγούμενο ποστ, ζητούν την ολοκλήρωσή τους, γυρνούν μέσα στο μυαλό μου ψάχνοντας το κομμάτι που τους λείπει για ν’ αποκτήσουν νόημα, να κατορθώσουν να ολοκληρώσουν την ιστορία τους, να βρουν τη γαλήνη.

Γύρω μου στριμώχνονται οι ηρωίδες απαιτώντας να τους δώσω (τη δική μου) φωνή, να κάνω τον κόσμο (μέσα απ’ τα δικά μου μάτια) να ερμηνεύσει τη ζωή και τις πράξεις τους πέρα από τα εσκαμμένα...

Γιατί, αλήθεια, είναι τόσο συμβιβασμένες και άβουλες όσο τις κατηγορούμε ή μήπως αντίθετα κάθε παραμυθοκαμβάς πλέκεται γύρω από την απειθαρχία τους και την αψήφηση του κανόνα?

Μήπως αυτή η (κατά τη Λιλή Ζωγράφου) πόρνη, η συμβιβασμένη η (που αγαπά να μισεί η mamma) Σταχτομπούτα είναι μάλλον επαναστάτρια, διεκδικώντας και τελικά επιτυγχάνοντας (ίσως με τα μέσα του Κοέλιο, αλλά, εντάξει... παραμύθι είναι) τη συμμετοχή της στο κοινωνικό γίγνεσθαι που της αρνούνται. Αλλά και εντός αυτού, μήπως αγνοεί το όριο που της τίθεται και της απαγορεύει την ολοκλήρωση της συμμετοχής της? Μήπως επιλέγει να διασχίσει το κατώφλι που την κρατά αιωρούμενη, ούτε εντός ούτε εκτός του κοινωνικού συνόλου, παρά την απειλή της επικείμενης τιμωρίας? Μήπως αυτή ακριβώς η αψήφηση κάνει προσωρινή την τιμωρία της πριγκίπισσας του χορού και φέρει τη δικαίωση της δούλας? Μήπως η αποκατάσταση της Σταχτομπουτας με το κρυστάλλινο γοβάκι της πριγκίπισσας και τα παλιόρουχα της υπηρέτριας διδάσκει τα μικρά μας ότι το άτομο μπορεί και πρέπει να επιβάλλει την πραγματικότητα του πάνω από το προσωπείο, δύναται να καταλάβει τη θέση που του ανήκει μέσα από την αλήθεια του?

Μιας αλήθειας τόσο εύθραυστης όσο το κρυστάλλινο γοβάκι και τόσο δυσδιάκριτης όσο ένα μπιζέλι κάτω από άπειρα στρώματα, κομφορμισμού, συμβάσεων, προϊδεασμών, μυστικών και δεισιδαιμονιών, που μόνο ένα αυθεντικό, προσανατολισμένο σ’ αυτήν άτομο θα μπορούσε να διακρίνει. Μήπως λοιπόν αυτή την κρυμμένη αλήθεια, η οποία ταυτόχρονα πιστοποιεί τη δική της αυθεντικότητα (κρυμμένη κάτω από ταλαιπωρημένο εξωτερικό –τα σκισμένα βρεγμένα ρούχα– και εσωτερικό –παγωμένο βρεγμένο και καταπονημένο σώμα), ανακαλύπτει η μικρή πριγκίπισσα των μόλις τριών (που τόσο άκαρδα ΜΕ φαίνεται και βιαστικά κατέστρεψε το βλαστάρι της Δήμητρας) σελίδων του Άντερσεν? Μήπως αυτή την αλήθεια νιώθει στο (μάλλον όχι κακομαθημένο αλλά, αντίθετα, δεκτικό και πρόθυμο) σώμα της, αφού κάθε αλήθεια γίνεται αντιληπτή πρώτα σωματικά (εγώ σας το έχω ξαναπεί ότι ο Άντερσεν ήταν πολύ προχώ και ανατρεπτικός –και όχι μόνο για την εποχή του) και αναγκάζει και τους υπόλοιπους να ομολογήσουν την ύπαρξή της και μαζί να αποδεχτούν την αυθεντικότητα της αναζητούσας ?

Μήπως εξίσου αναζητούσα είναι και η (εχθρός του νατασσακίου) Ωραία Κοιμωμένη και καθόλου αναμένουσα τον πρίγκηπα για τη σωτηρία της εν υπνώσει? Μήπως, αντίθετα, από την αρχή βλέπουμε μια γυναίκα που τριγυρνά στον περιορισμένο από τους γονείς (την κοινωνική τάξη) χώρο αναζητώντας την κατάρα της γνώσης που αποκρύπτεται (γιατί ματώνει και συνεκδοχικά σκοτώνει)? Μήπως ανακαλύπτοντας τη γνώση που της λείπει, αποχωρίζεται από τον υπόλοιπο (της κρυμμένης γνώσης) κόσμο, αδυνατώντας να παραμείνει εντός του? Μήπως δεν είναι η αποχωρισμένη από τον κόσμο πριγκίπισσα εν υπνώσει, αλλά είναι ο κόσμος που πρέπει να αγωνιστεί να φτάσει (πληγωνόμενος και ματώνοντας από τ’ αγκάθια που έχουν καλύψει τον αποχωρισμένο χώρο) τη(ς) γνώση(ς), όχι για να αφυπνίσει την κάτοχο αλλά για να ενταχθεί στον χώρο της, επιτρέποντας έτσι την επανένωση ενός διαιρεμένου κόσμου ανάμεσα στην αθωότητα της άγνοιας και το αιματηρό και επαχθές της γνώσης?

Μήπως από έναν τέτοιο κόσμο άγνοιας και προκατάληψης ξεφεύγει η (που δε μπορεί κάποιος θα της τα ‘σουρε κι αυτηνής, επ’ ευκαιρία) Χιονάτη? Μήπως και αυτή μέχρι να φτάσει στην ένωση με τον πρίγκηπα (που δεν αντιλαμβάνομαι, γιατί επικεντρωνόμαστε στη φιγούρα που δεν εμφανίζεται παρά για μερικές γραμμές στην αρχή και επανεμφανίζεται λίγες γραμμές πριν το τέλος και ακυρώνουμε έτσι όλη την πλοκή και οντολογία του παραμυθιού) καταρρίπτει τις συμβάσεις, τη μια μετά την άλλη? Μήπως αυτή η Χιονάτη που καταφεύγει στο σπιτάκι των (τεράτων) νάνων κατορθώνει το αδιανόητο? Μήπως αποδέχεται μια ετερότητα που την ημέρα εργάζεται στα έγκατα της γης επιβεβαιώνοντας τη χθόνια καταγωγή (δική της και δική μας) και το υπόλοιπο της ζωής της αναγκάζεται να κρατιέται μακριά από τον υπόλοιπο κόσμο για να μην του θυμίζει ότι αν και οι επιδιώξεις του είναι ουράνιες οι ρίζες τους βυθίζονται στο ίδιο χώμα με τον ετερογενή. Μήπως η Χιονάτη, βρίσκει καταφύγιο στον έτερο, αποσυνάγωγός κι αυτή και ετερόμορφη, και υποκύπτουσα (παρ’ όλες τις αποτροπές) επαναλαμβανόμενα (αν θυμάστε το αυθεντικό παραμύθι κι όχι τη γλυκανάλατη σαχλαμάρα του Ντίσνεϊ, η Κακιά Μάγισσα εμφανίζεται τρεις φορές φέρνοντας ένα δηλητηριασμένο χτενάκι, μια μαγική ζώνη και μόνο στο τέλος το μήλο) στην αμαρτία της φιλαρέσκειας, της επιτήδευσης και τέλος της λαγνείας? Μήπως, λοιπόν, εδώ έχουμε άλλη μια ηρωίδα εκτός ορίων, μια μη μετανοούσα και αυτοκαταστροφική ηρωίδα που διαρκώς φλερτάρει με τον θάνατο? Μήπως η Χιονάτη είναι μια αλλότρια γυναίκα που τελικά το πάθος της τη λυτρώνει από το θάνατο, έναν θάνατο στον οποίο την καταδικάζει η (με τη μορφή του μήλου στο λαιμό) καταπιεσμένη λαγνεία?

Αυτή η λαγνεία (που η απελευθέρωσή της οδηγεί στη ζωή), μήπως είναι η κινητήρια δύναμη που πλέκει τους καμβάδες και σε πολυάριθμα άλλα παραμύθια? Μήπως καθόλου δεν είναι μυξοπαρθένες οι ηρωίδες των παραμυθιών αλλά αντίθετα έντονα σεξουαλικά πλάσματα? Μήπως η σεξουαλικότητα είναι αυτό που οδηγεί την Πεντάμορφη να επιστρέψει στο Τέρας, την Κοκκινοσκουφίτσα να ξαπλώσει στο κρεβάτι της γιαγιάς με τον Λύκο, τη μικρή (θα σκάσω που είναι) ανώνυμη πριγκίπισσα να πάρει στο κρεβάτι της τον Βάτραχο και την αταίριαστη τερατο-ανθρώπινη ένωση (που επιστρέφει ως επίμονο μοτίβο) σε πλείστα άλλα παραμύθια? Μήπως αυτό που (με την αρχαιοελληνική έννοια της λέξης) ανα-γιγνώσκουν τα παιδιά μας (κι εμείς από κοντά) δεν είναι ένας φόβος ή μια απειλή αλλά η αποδοχή της ζωώδους, πρωτεϊκής πλευράς της σεξουαλικότητας (το φίδι στο δωμάτιο, κατά τον σοφό παππού Φρόυντ), η τρομακτική μορφή του συγκαλυμμένου πόθου, το θανάσιμο της απώθησης της επιθυμίας, η οδυνηρότητα της εν κρυπτώ ηδονής?

Και οι πρίγκηπες? Τι κομίζουν στον μύθο αυτά τα φαλλοκρατικά γουρούνια που έμπαιναν στο παραμύθι μόνο για να αποδείξουν την ανωτερότητά τους σε σχέση με την αναξιοπαθούσα ηρωίδα? Ή μήπως καθόλου έτσι δε γινόταν? Μήπως, όσο δεν ήταν αναξιοπαθούσες (καθόλου μάλιστα) οι ηρωίδες, άλλο τόσο δεν ήταν ουγκ-γκάου (που λέει και το καμάρι μου) οι ήρωες? Μήπως αντίθετα η (περιορισμένη κατά κανόνα και μόνο σε εξαιρέσεις πρωταγωνιστική) παρουσία τους σημαδευόταν (και σημαδεύεται δλδ) από το ότι ξεσκίζονταν στ’ αγκάθια της αλήθειας, καταδιώκονταν από φλογοβόλους δράκους που προστάτευαν το μυστικό της ζωής, μεταμορφώνονταν σε δύσμορφα και αποκρουστικά τέρατα από μάγους και μάγισσες γιατί αψήφησαν ή θέλησαν να μεταρρυθμίσουν την εξουσία, σκαρφάλωναν σε βουνά και τρύπωναν στα έγκατα σκοτεινών σπηλαίων για να αποζητήσουν τη γνώση, διέσχιζαν θάλασσες και παρασύρονταν από ποτάμια αναζητώντας το άλλο μισό του ουρανού? Μήπως ήταν πρόθυμοι να διακινδυνέψουν τη ζωή, τη θέση, ακόμα και την υπόστασή τους, αναγνωρίζοντας ότι ήταν ανεπαρκείς, ανολοκλήρωτοι χωρίς τον έτερο εαυτό ενυπάρχοντα στο πρόσωπο που έλειπε? Μήπως η αποδοχή πως τα μάγια, που τους κρατούσαν σιδηροδέσμιους, μεταμορφωμένους μαρμαρωμένους, μπορούσαν να λυθούν μόνο από το θηλυκό, με το οποίο θα παρέμεναν μαζί (το ...και ζήσαν αυτοί καλά και μεις καλύτερα... είναι θέμα άλλου παραμυθιού και ποστ πιθανά) δεν είναι παρά η ομολογία της δυικότητας της ύπαρξης? Και τέλος μήπως η αποδοχή της ηρωίδας, ακόμα κι αλλόμορφης (όπως η Οντέτ στη λίμνη των κύκνων), απόμακρης (όπως η Ελίζα στους δώδεκα κύκνους), εκπεσούσης (όπως η θαλασσογενημένη στον ψαρά και στη γοργόνα), διαφορετικής τάξης (όπως στη Χηναρού), δηλώνει μια εκούσια υποταγή στη θηλυκή οντότητα, επίγονο και κληρονόμο της μητέρας-γης?

Σίγουρα τα παραμύθια έχουν κοινωνικούς προσανατολισμούς και προγραμματισμούς. Αυτούς που τους δίνει ο καθένας μας αφού, όπως λέει ο σοφός μακρινός (που καιρό είχε να φανεί, δε συμφωνείτε?) Ντεριντά, το μάτι είναι που συν-διαμορφώνει το κείμενο, γι’ αυτό ας φροντίσουμε να μην αναγκάζουμε τους παραμυθοήρωες να κουβαλούν τις δικές μας φορτωμένες αρνητικά συναισθήματα και φοβίες αποσκευές. Σ’ αυτή τη λογική, εγώ κάθε φορά που διάβαζα (και απαντούσα στα αναρίθμητα γιατί που προέκυπταν από κάθε) ένα από τα (επιπλέον μικρά λογοτεχνικά αριστουργήματα) παλαϊκά παραμύθια είτε για (όπως θα έλεγε και η just me με μάτι προ-νηπίου σε σώμα μετ-ενηλίκου) εμένα, είτε για την πριγκίπισσά μου, άφηνα να εμφανιστούν μόνο γυναίκες εξαιρετικές, να ξεπερνούν το όριο, να αψηφούν τη νόρμα, να ανατρέπουν την τάξη, να αρνούνται να ενταχθούν σε ρυθμιστικές διαταγές, να υποταγούν σε κανονιστικά όρια.

Κάθε μικρή ηρωίδα –από την Κοκκινοσκουφίτσα που παρακούοντας τη μητέρα της, επιλέγει τον δικό της δρόμο θέτοντας την προτεραιότητα της ομορφιάς πάνω από την πρακτικότητα και την ασφάλεια και συναινεί στη συνεύρεση με τον αλλόμορφο ακόμη κι αν (στο αυθεντικό παραμύθι του Περώ, που ΔΕΝ υπάρχει το αναιρετικό εύρημα της παρέμβασης του κυνηγού) αυτό προεικονίζει το χαμό της, τη σιωπηλή Ελίζα που αρνείται την εντολή του βασιλιά/άντρα της και συνεχίζει, ως τον τόπο της εκτέλεσής της, να πλέκει τα τσουκνιδοπουκάμισα που θα λυτρώσουν τους κύκνους/αδέρφια της, δίνοντας ένα αναγνωρίσιμο πρόσωπο σ’ αυτό που οι άλλοι φοβούνται γιατί δεν μπορούν να ερμηνεύσουν και να επικοινωνήσουν και ως την (μην το ξαναπιάσω το θεματάκι ανώνυμη) πριγκίπισσα με τον βάτραχο, που αρνούμενη να υποταγεί σε μια υπόσχεση εκβιαστικά αποσπασμένη, ανατρέπει τους όρους ενός παιχνιδιού στο οποίο εισήλθε ακούσια απελευθερώνοντας τον εαυτό της αλλά και τον άλλο από την υποχρέωση υποταγής στη διαμορφωτικό κανόνα – δίδασκε στη Ν. (όχι με τον διδακτικό και ρυθμιστικό ρόλο των –τόσο της μόδας αλλά σπάνια ενδιαφερόντων λογοτεχνικά – πολιτικώς ορθών παραμυθιών και επιπλέον συνήθως ξενέρωτων αρκετά ώστε να βάζουν τον λύκο παρέα με τον λαγό να αγωνίζονται για τη διάσωση του καραφλοκότσιφα ει μη και του αλιαετού– που στην προσπάθεια τους να δημιουργήσουν μια ψευδαίσθηση ευρυθμίας και ομόνοιας για το παιδί, αγνοούν ότι η θραύση της δεν μπορεί παρά να αποβεί τραυματική γι’ αυτό) κι ελπίζω σε κάποια χρόνια από τώρα να διδάξει στα εγγόνια μου, το διαφορετικό, το όμορφο, το ύποπτο, το ενδιαφέρον και μυούσε σε έναν ενήλικο κόσμο όπου η ομόνοια, η ειρήνη, η συνύπαρξη δεν ήταν αυτονόητα αλλά κατακτήσεις αγώνων και διαπραγματεύσεων ενώ το λάθος, η οδύνη και ο θάνατος δεν είναι εξόριστα στοιχεία, αλλά εγγενή....

Ακόμη μεγαλύτερο το δεύτερο μέρος, αλλά θα ήθελα να πω κι αυτό (αδύνατον να αφήσω και Τρίτη συνέχεια... θα καταλήξω μια τρελλή, σας το ορκίζομαι, να ανοιγοκλείνω τον υπολογιστή στις τρεις η ώρα τη νύχτα και να κρατώ σημειώσεις τις ώρες του μαθήματος, κάνοντας τα παιδιά μου να κρυφογελάνε και να σκουντιούνται) το τελευταίο, συγκρίνοντας τα κλασικά παραμύθια με τα σημερινά μεταμοντέρνα, αποδομιστικά και πολυχρηστικά.

Ίσως φταίει που μεγάλωσα με τα κλασσικά, ίσως φταίει που πίσω από κάθε λέξη βρίσκω μια άλλη, ίσως φταίει που το κραυγαλέα διδακτικό με κάνει να μαζεύομαι στο καβούκι μου εν αμύνη, πάντως μου μένει ένα ανικανοποίητο και μου δημιουργειται ένας σκεπτικισμός όσον αφορά στην ποιότητα των καινούργιων... Ομολογώ ότι ως (προοδευτική, ψαγμένη -και καλά- και ανατρεπτική) μάνα αγόρασα άπειρες φορές, άπειρα νεοπαραμύθια... αλλά πείτε μου ειλικρινά, εμένα μου φαίνεται, ή όντως ήταν ελάχιστες οι επιτυχημένες επιλογές, όχι μόνο όσον αφορά στο διδακτέον, όπου ήταν τόσο κραυγαλέα (σχεδόν χυδαία) εμφανές, όχι μόνο στην εξέλιξη του μύθου, που ήταν από σχηματική ως κακή, όσο και στη μορφή, τη γλώσσα επιτηδευμένα απλοϊκή (λες και τα μωρά δεν είναι μωρά αλλά ηλίθιοι και απαίδευτοι ενήλικες) και την εικονογράφηση, που εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων έφερνε σε κάτι που θα μπορούσαν να το έχουν φτιάξει τα παιδιά ή μάλλον (γιατί τώρα που το σκέφτομαι σιγά μην είχαν αυτά τη φρεσκάδα του παιδικού χεριού) η ατάλαντη εγώ?

Μήπως επειδή τα παλαϊκά παραμύθια, αρχικά απευθύνονταν σε ενήλικες (τα μικρά συνήθως παραμόνευαν σε πόρτες για να κρυφακούσουν και πολύ αργότερα έγιναν το προνομιούχο τους κοινό).... μήπως επειδή διαβάζονταν σε νυχτέρια εργασίας ή βεγγέρες σε τζάκια και μαζώξεις (κατά κανόνα γυναικών) σε κουζίνες και κατώγια.... μήπως επειδή ξεκίνησαν ως προφορική παράδοση (οι Γκρίμ, στην πραγματικότητα δεν έγραψαν παραμύθια, συνέλεξαν τα παραδοσιακά παραμύθια της Κεντρικής Ευρώπης και τα μετέγραψαν)..... μήπως επειδή τα αφηγούνταν ο πρεσβύτερος ή η πρεσβύτερη, ή ο καλύτερος παραμυθάς (χάρισμα που αργότερα μετατράπηκε σε επάγγελμα)..... μήπως επειδή εφευρέθηκαν σε κοινωνίες πιθανά πιο κλειστές, πιθανά πιο συντηρητικές, αλλά σίγουρα όχι τόσο ομοιόμορφες, και κανονιστικές όσο οι δικές μας, μήπως τέλος επειδή ο Άντερσεν και ο Περό είναι σπουδαίοι λογοτέχνες (ακόμη και πριν από σπουδαίοι παραμυθάδες)... Λέω μήπως γι’ αυτό έχουν ένα ενδιαφέρον, μια ποικιλότητα, μια σκοτεινότητα ή φωτεινότητα, που βοηθούν την πραγματική ανάπτυξη της φαντασίας των παιδιών, (κάτι που αδυνατεί να κάνει σχεδόν η πλειοψηφία των κανονιστικών και διδακτικορυθμιστικών νεοαναγνωσμάτων) και μια μοναδική ροή της γλώσσας που εξελίσσει την εκφραστική δεινότητα των παιδιών (όπως ελάχιστα νεοπαραμύθια -με φωτεινές εξαιρέσεις όπως τα πολυαγαπημένα και πολύαναγνωσμένα δικά μου και της Ν. Τρία μικρά Λυκάκια θα το κατορθώσουν ποτέ)??????

Τελικά αυτό το πράγμα βγήκε τεράστιο, ελπίζω να υπολογίζει σωστά η just me, και οι αντοχές σας σε οθόνες να συναγωνίζονται τις ζωές της γατούλας....


37 σχόλια:

MenieK είπε...

........
Προχωρώ
προηγείται το προηγούμενο
................
(Κική Δημουλά Τα υπο-κινούμενα)

athanasia είπε...

Bingo! :)

νατασσΆκι είπε...

Χμμμ....

[με "γλύκανες" με τα (και δικά μας πολυαγαπημένα και πολύαναγνωσμένα) Λυκάκια :))) και δεν μπορώ να αντιδράσω όσο "σκληρά" θα ήθελα :)]

Συμφωνώ με πολλά από τα "μήπως" που βάζεις, με δεδομένο ότι αυτά τα παραμύθια είναι για να διαβαστούν από ενήλικες! Αλλά όταν τα διαβάζει η 4χρονη ανιψιά μου, μόνο το "ροζ" της πριγκίπισσας βλέπει και θέλει να μιμηθεί -αποκλύεται να μπορεί να υποψιαστεί όλα αυτά που μπορεί να είναι πίσω τους. Και για να φτάσεις σε 2ο και 3ο επίπεδο ανάγνωσης, σίγουρα θες χρόνια.

ΜΕ αρέσουν, και πολύ, ο Άντερσεν και ο Περό σαν λογοτέχνες- ναι. Αλλά επιμένω σ' αυτό που από την αρχή είπα: το μυστικό είναι να τα "διαβάσεις" στο παιδί σου όπως πιστεύεις εσύ, και να καταλάβει ότι αυτό είναι απλά μια διασκεδαστική, ψυχαγωγική ιστορία, που μικρή σχέση έχει με την πραγματικότητα. Και δεν το κάνουν αυτό -ούτε τα νηπιαγωγεία, ούτε -πολύ περισσότερο- η Ντίσνεϋ, που έχει γεμίσει τα κοριτσίστικα δωμάτια με ροζ πριγκίπισσες που περιμένουν τον πρίγκιπα.

Αλλά με έβαλες κι εμένα σε "διαδικασίες" -θα ετοιμάσω κάτι, και θα σου πω!
:))))

Για την ώρα φιλιά -κόκκινα, όχι ροζ -και καλή Κυριακή :)

(πάντως, μας τις "χρωστάς" τις ώρες ανάγνωσης, να το ξέρεις! :pp)

:))))

MenieK είπε...

αγαπημένο μου @νατασσάκι,
και τι σημαίνει σκληρά? και σιγά που το 'χεις εσύ μέσα σου το σκληρά (χιχιχι)
...Κατ' αρχάς ΔΕΝ γεμίζει ο Ντίσνεϊ τα δωμάτια των κοριτσιών με ροζ πριγκίπισσες και των αγοριών γαλάζιους πρίγκιπες και μαύρους εκδικητές, τα γεμίζουν οι γονείς (ειδικά οι μανούλες) που ονειρεύονται τη ζωντανή κούκλα (να την ντύνουν, να την στολίζουν να της μαθαίνουν το πώς να είναι "θηλυκό", όπως αυτές το εννοούν, όπως οι μανούλες και οι γιαγιάδες τους το εννοούσαν) και το τέλειο αγοράκι (που θα διδάξουν να είναι δυναμικό, ανεξάρτητο, ενδόμυχα με το απόλυτο Οιδιπόδειο και γενικά με ότι εννοεί αρσενικό η κοινωνική δομή).
Και ίσως να σμπρώχνουν και οι δάσκαλοι σ' αυτή την στερεοτυπική αναπαραγωγή (δευτερευόντως και εξ' αιτίας των στόχων χειραγώγησης που σούρνει πίσω του και κάτω του και μέσα του το σχολείο) των παραμυθιών και των ηρώων τους...
Δεύτερον η τετράχρονη ανηψιά σου, ο τρίχρονος γιός της, η δίχρονη βαφτιστήρα μου και ο πεντάχρονος εγγονός του, παρεκτός και είναι τα παιδιά θαύματα (οπότε και πάλι αντιλαμβάνονται και το δεύτερο και το τρίτο επίπεδο ανάγνωσης), ΔΕΝ διαβάζουν μόνα τους τα παραμύθια. Κάποιος τους τα διαβάζει κι αυτός ο κάποιος, είναι που τα νοηματοδοτεί, καθώς κάθε ανάγνωση παραμυθιού (τουλάχιστον στο δικό μου σπίτι αυτό γινόταν) ακολουθείται από χιλιάδες γιατί (και γιατί ο λύκοχ φόρεχιε τη χκούφια.....και γιατί η Νεγιάϊγια έκανε την κολοκύχια άμακχια... και γιατί η πιγκίπιχια ήταν χτη βιοχή μόνη τηχ... και γιατί οι αδεχιεχ είπαν πχιέματα στην Πεντάμοχη.... και γιατί η Ελίγια γιεν έγιαχιε την αλήχεια... και γιατί... και γιατί....). Ότι "γιατί", απαντήσεις και ερμηνεύσεις διαβάζοντας πάνω από το κρεβατάκι του/της, αυτά θα πάρει το παιδί να επεξεργαστεί στο όνειρό του και να θυμάται στο ξύπνημα του...
Κι όσο για το διασκεδαστικές, ψυχαγωγικές ιστορίες τα παραμύθια του Περό και του Άντερσεν? Ναι σίγουρα... όσο διασκεδαστική είναι η Ψυχώ του Χίτσκοκ, και η Λάμψη του Κιούμπρικ ]... και τόσο ψυχαγωγικές όσο η Έβδομη σφραγίδα του Μπέργκμαν... Αυτό που μπορεί να τα κάνει τέτοια, είναι η αποστείρωση από τον γονιό, τον δάσκαλο, τον παππού, τον ηλίθιο "επιμελητή" που συνήθως τα διασκευάζει και τα γεμίζει γλυκανάλατες εικόνες και γ..μάει τη γλώσσα τους γεμίζοντάς την υποκοριστικούλια...
Σκληρά, είπες? χμμμ, ούτε καν αυτό ΔΕΝ είναι σκληρά....

MenieK είπε...

άσχετο, αλλά γουστάρω... καιρό είχαμε να στήσουμε ένα on-line καυγαδάκι...

νατασσΆκι είπε...

χαχαχα!!

Καυγαδάκι;
Μα, εγώ συμφωνώ μ' αυτά που λες!
(όπως λέει ένας φίλος μου "ήταν σκληρή, την έλεγαν Βιτάμ" :pp)

Και για τις "ρογ πριγκίπιθες" συμφωνώ -και τους γονείς, γρουμφ! -και για τα αγόρια -δεν το κάναμε, σε βεβαιώνω- και για όλα τα υπέροχα "γιατί".

Κι όσο για το άλλο... δεν είναι "ψυχαγωγικά" το Ψυχώ και η "Λάμψη" ?
(ειδικά εκεί που βλέπεις το μάτι του Τζακ να γυαλίζει... )
:)

ψυχαγωγία- με την έννοια αγωγή της ψυχής, διάπλαση που οδηγεί στη βαθμιαία προαγωγή του ατόμου, όχι απλά διασκέδαση. Κι εγώ έτσι το εννοούσα :)

αυτό που λες: η αποστείρωση από τον γονιό, τον δάσκαλο, τον παππού, τον ηλίθιο "επιμελητή" που συνήθως τα διασκευάζει και τα γεμίζει γλυκανάλατες εικόνες και γ..μάει τη γλώσσα τους γεμίζοντάς την υποκοριστικούλια ναι -σ' αυτό είναι που βγάζω "αφρούς" -αλλά πόσοι -και ποιοι- διαβάζουν αλλιώς τα παραμύθια, και απαντούν στα γιατί;


υγ. Δεν είδα λινκ για Φουκώ σ' αυτό το ποστ, κι ανησυχώ! :))))

MenieK είπε...

@νατασσάκι μου, ούτε που μου πέρασε από το μυαλό ότι θα διαπαιδαγωγούσες ποτέ τον αστερΆκη σου έτσι, όσο για το λινκ... όλο το ποστ Φουκός είναι... αλλά όλο λέμε :-Ρ

Penelope είπε...

Meniek το ξετίναξες το θέμα πάλι όπως πολλοί αλλοι (αναρίθμητοι) εδώ και 100 χρόνια
Προσπαθούν να δώσουν επεξήγηση και έννοιες στα παραμυθια(one of them ‘introduction to the classic fairy tales by P&I Opie oxford press). Οι ιστορίες αυτές επαναλαμβάνονται με το ίδιο plot μέσα από τους αιώνες και σχετίζονται με το πιο βασικό τρόπο αντιλαμβανόμαστε ασυναίσθητα τον κόσμο, την σεξουαλικότητα μας τη ζωή και τον θάνατο κλπ.. Υπάρχουν περίπου 1000 version της σταχτοπούτας συνήθως αυτή πηγαίνει στην κατηγορία from rugs to riches... Πολλοί επεξήγησαν αυτές τις ιστορίες με βάση το Φρουντ (σεξουαλισμός και ατομικός ψυχισμός) αλλοι με τον Jung o οποίος υποστηρίζει ότι όλοι μας στο βάθος έχουμε το ίδιο ψυχολογικό makeup και για την επεξήγηση αυτών των παραμυθιών πρέπει να κοιτάξουμε σε αυτά τα ψυχολογικά αρχέτυπα που εχουμε κοινά όλοι μας.....
Kαι θα συνεχίζουμε τα λέμε τις ίδιες ιστορίες με αλλα λόγια και άλλα ονόματα ;)γιατί βρίσκονται στο DNA μας ;)
Anyway συνήθως δεν γράφω τόσα πολλά σε μπλογκ αλλα τες πα για σένα και μόνο..

habilis είπε...

Παραμύθια
με τον μύθο τους
κάποια μας ταξιδεύουν
τα παραμύθια δεν είναι ψεύτικα...

MenieK είπε...

@penelope, όντως τι ματαιότητα, η ερμηνεία όμως (σ' αυτή την ηλικία) σου δίνει μια ευχαρίστηση, σχεδόν συναφή με της ανάγνωσής τους... Είναι όπως όταν ξαναδιαβάζεις λογοτεχνικά βιβλία και ανακαλύπτεις κάτι που δεν είχες ανακαλύψει την πρώτη φορά :-)

@habilis,έχεις δίκιο, δεν είναι καθόλου ψεύτικα

Stratos Bacalis είπε...

Καταπληκτική, υποκλίνομαι!!! Θα αποτραβηχτώ στον ψηλότερο πύργο μου να το ξαναδιαβάσω!

Penelope είπε...

Nαι ανακαλύπτει ο καθένας τις 'δικιές' του αλήθειες..

mamma είπε...

Εννοείται πως εξακολουθώ να διαφωνώ. Όμως μετά την υπέροχη ανάλυσή σου κατάφερα να βρω ποιό ακριβώς είναι το σημείο της διαφωνίας μας. Που τελικά ΔΕΝ είναι διαφωνία.
Τα υπόλοιπα στο ποστ που θα ανεβάσω.

υγ. Αυτός ο Φουκός μου έχει σπάσει τα νεύρα. Δώσε τίτλο με τον οποίο θα πρέπει να ξεκινήσω :-P

ritsmas είπε...

Πώς να παρέμβω εγώ τωρα σε μια τόσο ενδιαφέρουσα παραμυθοκουβέντα ; Μου λετε; Δεν έχω ιδέα από παραμύθια και δεν θυμάμαι ποτέ κανέναν να μου έχει διαβάσει την Κοκκινοσκουφίτσα, για παράδειγμα. Πάντα με είχαν με κάτι εγκυκλοπαίδειες, με κάτι μεγαλίστικα πράγματα, κι εγω από πείσμα διαβαζα Μασκα και φυσικά Μικρο Ηρωα. Αυτός ήταν το δικό μου παραμύθι.
Σίγουρα όμως τα παλιά τα παραμύθια, ακριβώς γιατί γράφτηκαν υπό διαφορετικές συνθήκες απέκτησαν τον γνωστό και αναγκαίο μύθο. Ο,τι και να γραφτεί σημερα θα ειναι σύγχρονο και το σύγχρονο δεν είναι ενδιαφέρον, δεν εκπλήσσει, δεν ταράζει τα νερά, καθ ότι εν πολλοίς δεδομένο. Λέμε τωρα.... Ποιά ειναι τα τρία Λυκάκια Νατάσσα; ε,,,,,,,,

νατασσΆκι είπε...

Τα Τρία Μικρά Λυκάκια του Ευγένιου Τριβιζά, Ριτσάκι μου, είναι τα τρία γουρουνάκια ανάποδα, σε πρώτη ανάγνωση (γιατί έχουν αρκετό βάθος, Τριβιζάς είναι αυτός!)
Είναι δλδ τρία καλά Λυκάκια που θέλουν να χτίσουν σπιτάκια, και πάει ο Ρούνι-Ρούνι, το ύπουλο κακό γουρούνι και τους τα γκρεμίζει..
:)
(θα βάλω τον Άκη να στο διαβάσει)
(το είπα ότι εγώ είμαι με τους Λύκους, ε; )

:)))

gatti είπε...

Είσαι πραγματικά απίστευτη! ΥΠΟΚΛΙΝΟΜΑΙ!!!

Και για τα δύο μέρη της ανάλυσης.

Ευτυχώς, εγώ που δεν έχω παιδιά, για να ανησυχώ, μπορώ να κρατώ από τα παραμύθια που πολύ μου αρέσουν, την υποβόσκουσα (;) σεξουαλικότητά τους...

Και πολύ το ευχαριστιέμαι!

ΠανωςΚ είπε...

Ας μην παραμυθιάζουμε τα παιδιά. Ας τα προετοιμάσουμε σωστά για τον κόσμο που θα μεγαλώσουν. Να διαβάζουν τα μαθήματά τους και στον ελεύθερό τους χρόνο Παπανούτσο.
(Μενιέκ, αν συνεχιστεί αυτή η σειρά αναρτήσεων, το βλέπω για "Ιστορία χωρίς τέλος")

νατασσΆκι είπε...

...και στον ελεύθερό τους χρόνο Παπανούτσο.

που τον θυμήθηκες αυτόν, πάνωςκ!!!!

(και Φουκώ να τους δίνεις πάντως, το ίδιο αποτέλεσμα θα έχει! lol)

Stratos Bacalis είπε...

Πρέπει να σου βρω τη διασκευή της Χιονάτης του Γκάιμαν... Cherries In The Snow το έλεγαν στο ραδιόφωνο, δε θυμάμαι αν έμεινε ο ίδιος τίτλος και στο κείμενο.

MenieK είπε...

@mamma, φυσικά "η ιστορία της σεξουαλικότητας" :-Ρ
Υ.Γ. και περιμένω...

@ritsmάκι μας, εμένα καθόταν ο πατέρας μου (και η μητέρα μου, αλλά λιγότερο, πώς καταφέρνουν οι μάνες κι όλο δεν προφταίνουν οι έρμες, δεν το κατάλαβα ποτέ) με τις ώρες και μου διάβαζε παραμύθια κι ιστορίες. Αργότερα, όλο κάτι κλασικά εικονογραφημένα διάβαζα, κάτι Μικρές Κυρίες, κάτι Όλιβερ Τουίστ, κάτι Άγουρα Χρόνια (όλα το πολιτικώς ορθά αναγνώσματα της εποχής, λέμε) μου απαγόρευσαν να διαβάζω και Μανίνες, Κατερίνες και όλα αυτά τα κοριτσίστικα (γιατί χάλαγαν το μυαλό έλεγε η μάνα μου κι εμείς έπρεπε -απαρεγκλίτως- να σπουδάσουμε) αλλά (τρέχα γύρευε γιατί) μου επέτρεπαν να διαβάζω κόμικς τύπου σούπερμαν και σπάιντερμαν, φυσικά μικρό ήρωα και δε θυμάμαι τι άλλο τα οποία μονίμως και εν αφθονία υπήρχαν στο σπίτι του adaeus, ειδικά στο εξοχικό στη Μάκρη (να! ορίστε, με έκανες και νοστάλγησα τώρα....)

@νατασσάκι μου εσύ που για όλους φροντίζεις...

@gati, υπο(ή μάλλον περα)βόσκουσα σεξουαλικότητα έχει ο Μουρίνιο... εσύ ευελπιστώ (τώρα που το σκέπτομαι είμαι σίγουρη) ότι έχεις υποφώσκουσα και υπορρήτως εκδηλούμενη (γιατί το κραυγαλέο ως γνωστόν...)
Υ.Γ. thnx!

@πάνωΚ, είπαμε να διαβάζουμε στα παιδιά παραμύθια...Ο παπανούτσος είναι sci-fi

@νατασσάκι, αν δεν αφήσεις τον Φουκούλη μου ήσυχο....
...θα φυσήξω θα φυσήξω το σπιτάκι θα γκρεμίσω...

MenieK είπε...

@sandman, να τη βρεις και μάλιστα άμεσα. Τρελλαίνομαι για διασκευές είτε να τις αποδέχομαι είτε να τις αποδομώ :-)

νατασσΆκι είπε...

@ Στράτε, και να μας τη φέρεις, ευκαιρία (από κοντά ;) )

MenieK είπε...

εσύ, @παλιοναταθάκι είσαι ζηλιάρα και να γυρίθειθ στο μπλογκόθπιτό θου, η διαθκευή ειναι ική μου... ικήήηηηηηηη μου

Penelope είπε...

Meniek δεν πιστεύω να κάνεις διατριβή στα παραμυθια στις 1/10 το απόγευμα αστα στην άκρη και έλα πλατεία...θα είμαι και εγώ εκεί ;)

ritsmas είπε...

Meniek....σε περιμένουμε την Τετάρτη , 1η Οχτωβρη (!) στο Public συνταγμα σκουεαρ...αν εχεις ακουστά η Πενελοπε θα ειναι πρωτο τραπέζι πιστα. το ξερεις, αλλά ρωτα και τον ινστρουχτορα,.νατασσακιον το λεμε τωρα....

sto panel ritsmas, alef, manos.

MenieK είπε...

κορίτσια ντον΄τ γουόρι... εκεί στο βάθος θα είμαι και θα παρακολουθώ μοστ προσεκτκά...

just me είπε...

Καλά, πήγε κιόλας 24 του μήνα; Mα εγώ είχα αρχίσει να διαβάζω στις 20...(τις αντοχές μου δεν τις ξεπέρασες, αλλά τους ρυθμούς μου οπωσδήποτε). Αλλά, τι καλύτερο να βρέχει μια "βρομερή βροχή" και να διαβάζεις δίπλα στο παράθυρο "παραμυθένιες" αναλύσεις!
:)

MenieK είπε...

@just me, προσπαθώ, αλήθεια προσπαθώ αλλά όπως λέει και η Δημουλά (σε ελεύθερη απόδοση) τα λιγόλογα ποιήματα μου τα στερεί ο πολύλογος τρόπος μου

Ανώνυμος είπε...

μπορείς μήπως να γράψεις κάτι για τον έρωτα μέσω διαδικτύου;
μπορεί να κρατήσει καιρό χωρίς να έχει δει ο ένας τον άλλον;
γράψε κάτι και για τον έρωτα γενικά αν δεν σε χαλάει.

MenieK είπε...

@ανώνυμε, δεν είμαι καθόλου σίγουρη αν μπορεί κανείς να γράψει για τον έρωτα... Ο έρωτας είναι βίωμα...

Ανώνυμος είπε...

δεν τον έχεις βιώσει ώστε να γράψεις κάτι γι' αυτόν;

MenieK είπε...

έναν έρωτα σαν του Χέντερλιν, εννοείς? σαν του Βέρθερου? σαν της Ιζόλδης? σαν της Άννας Καρένινα? ακόμη κι αν τον βίωσα(νω) πώς περνά το βίωμα στον άλλο?

Ανώνυμος είπε...

πολύ καλή ερώτηση: πώς περνά το βίωμα στον άλλον...
μέχρι στιγμής ένας είναι ο τρόπος, με τον προφορικό ή τον γραπτό λόγο. φαίνεται ότι προτιμάς τον δεύτερο, μιας και άνοιξες μπλογκ.
λοιπόν; δεν θες να μοιραστείς με τους αναγνώστες μερικά συναισθήματα και σκέψεις;
....και εννοώ τον έρωτα της διπλανής πόρτας, κανέναν άλλον.

MenieK είπε...

μα... είμαστε με τα καλά μας? Στη φανατική ντεριντιανή οπαδό... "περνά το βίωμα με τον λόγο"??????????? το μόνο που περνά με τον λόγο είναι η αναπαράσταση του βιώματος, μια εικόνα, ένα υπό ερμηνεία σημείο... ΔΕΝ θα ήταν δίκαιο λοιπόν (ούτε για τον έρωτα, ούτε για τον αναγνώστη) αφού εγώ θα κατείχα το βίωμα αλλά οι αναγνώστες θα εισέπρατταν τη λέξη ;-)

Ανώνυμος είπε...

...μάλλον σε φέρνω σε δύσκολη θέση και δεν θέλεις να το παραδεχτείς...
όποιος δεν μπορεί να γράψει κάτι για τον έρωτα, ή δεν τον γνώρισε, ή προτιμά να το κρατά εγωϊστικά για τον εαυτό του...

Ανώνυμος είπε...

δικαίωμά σου παρ'όλαυτά και γειά σου.

MenieK είπε...

Σε δύσκολη θέση? κανείς δεν είναι σε θέση να με φέρει σε δύσκολη θέση... Δεν ξέρω αν μπορώ να γράψω για τον έρωτα (ή για οποιοδήποτε άλλο θέμα), αν τον βίωσα ή αν δεν τον βίωσα, αν τον κρατάω ή δεν τον κρατάω εγωιστικά δικό μου (αν και... μόνο εγωιστικά δικό σου μπορείς να κρατήσεις τον έρωτα), είναι σίγουρο όμως ότι δεν θέλω...
Εις το επανειδείν :-)