"H ομορφιά του παρελθόντος είναι το αποτέλεσμα, όχι ο λόγος της νοσταλγίας"
Μ. Foucault

Πέμπτη 12 Ιουλίου 2007

Πού είναι το κείμενο?

Στο blog του Lex_Luthor, είναι αναρτημένο ένα ποστ για την κυκλοφορία την Κυριακή μιας εφημερίδας γραμμένης (αμιγώς νομίζω) από blogger. Σκοπός μιας τέτοιας εφημερίδας υποθέτω και φαντάζομαι, ότι είναι η μεταφορά της διαφορετικότητας του λόγου των blogger που ανακηρύσσονται σε (συν)γραφείς της, η οικειοποίηση του ιδιότυπου της γλώσσας των blog, η αναπαραγωγή του κλίματος και της υπόστασης του bloggoχωριού . Και voila το βασικό ερώτημά μου:
Είναι κάτι τέτοιο εφικτό?
Για να μην πείτε ότι μιμούμαι τον Μουζέλη που έκρινε το βιβλίο του Dawkins χωρίς να το διαβάσει, δηλώνω εξ' αρχής ότι δεν κρίνω το εγχείρημα αλλά διατυπώνω τον προβληματισμό μου:
Μπορεί αυτό το καινούργιο έντυπο να γίνει έναυσμα για μια ανανέωση εκδοτική, ενημερωτική και αισθητική?
Αν, αποδεχτούμε ότι το βασικό επιχείρημα του εγχειρήματος είναι η γλώσσα και ο λόγος του bloggoχωριού (που να μας δει κανένας Μπαμπινιώτης να χρησιμοποιούμε στην ίδια λέξη ελληνικούς και λατινικούς χαρακτήρες, δημιουργώντας δικά μας σημαίνοντα και σημαινόμενα!), τότε, ακολουθώντας το σκεπτικό που αναπτύσσει ο απελθών Foucault στο «Οι Λέξεις και τα Πράγματα»…
…μπορούμε να πούμε πως η ιδιαιτερότητα της γλώσσας των blog είναι ότι η πρώτη της φύση είναι όχι η εκφορά (ο προφορικός λόγος) αλλά η γραφή, προσομοιάζοντας έτσι στις εσωτεριστικές διδασκαλίες (όπως η Καμπάλα, που είναι και της μόδας και εντρυφούν όλοι οι rich and famous σ’ αυτήν) όπου οι συμβολισμοί πηγάζουν από τα γραπτά σύμβολα και όχι από την εκφορά των λέξεων. Παράλληλα, η άμεση αλληλεπίδρασή (προσίδιον των νέων τεχνολογιών) της δίνει τη μορφή του writ(e)(-)(t)alk, όπου η σκέψη διαμορφώνεται (από και) κατά τη διάρκεια της γραφής. Αυτή η διαδικτυακή γλώσσα (συναποτελούμενη από λέξεις εικόνες και ήχους, που δεν είναι παρά πρόσκαιρες (εκ)φράσεις αυτού του writalk) δομείται όχι ως ένα καθαρό σύνολο ανεξάρτητων σημείων, διαθεσίμων στην σημειολογία και την ερμηνευτική, αλλά ως ένα αινιγματικό σύνολο που διαπλέκεται με τον κόσμο. Η γλώσσα του δικτύου είναι μια ανεξάρτητη οντότητα που βρίσκεται ανάμεσα στην ορατότητα του κόσμου και στην εσωτερικότητα των λόγων. Στον ιστοχώρο, γενικά, και στο blogoχωριό, ειδικότερα, η προϊούσα λειτουργία του γραπτού έναντι της προφορικότητας ευθύνεται για τη μη διάκριση ανάμεσα σε αυτό που βλέπουμε και αυτό που διαβάζουμε, στο περιγραφόμενο και την (περί)γραφή…
Πώς μεταφέρεται αυτή η γλώσσα στο χαρτί? Είναι δυνατή η (επανα)λειτουργία της στο έντυπο?
Ο ιντερνετικός λόγος, ο blogoλόγος, διχοτομείται συνεχώς από αυτό που ο F. ονομάζει το «συνεχές αναμάσημα του σχολίου». Στη blogoσφαιρα φαίνεται σαν όλα τα (μη) υλικά να μιλούν. Πάνω από τα σημάδια δομείται ο δευτερεύων (που γίνεται πρωτεύων) λόγος του σχολίου. Η γνώση στο διαδίκτυο έγκειται σε (και δημιουργείται από) τη συνεχή ερμηνεία. «Ερμηνεύουμε περισσότερο τις ερμηνείες παρά τα πράγματα» σύμφωνα με τον ξεχασμένο Montaigne. Τα περισσότερα ποστ (με την παρεμβολή και των σχολίων) γράφονται για άλλα ποστ, τα οποία έχουν γραφεί για άλλα ποστ, που κι αυτά με τη σειρά τους έχουν γραφτεί επ’ αφορμή άλλων ποστ…. Αυτή η πρακτική επιτρέπει στη bloggoγλώσσα να αναπτύσσει μια ιδιάζουσα σχέση με τον εαυτό της, να διατηρεί μια συνεχή ανοικτότητα να (συν)σωματώνεται με τον κόσμο και έτσι να αποτελεί όχι ένα «επεισόδιο στην ιστορία της γλώσσας, αλλά μια ολοκληρωμένη πολιτισμική πραγματικότητα» εγκλωβισμένη, βέβαια, ανάμεσα στο κείμενο και την ερμηνεία.
Είναι δυνατό να μετουσιωθεί αυτή η ιδιότυπη πολιτισμική πραγματικότητα της γλώσσας των blogger στο έντυπο?
Κάθε ποστάκι-γραφή γίνεται με τη σειρά του αφορμή γραφής για έναν νέο λόγο. Κάθε διαδοχικός λόγος, ωστόσο, απευθύνεται στην πρώτη γραφή, το πρωταρχικό κείμενο. Προσπαθεί να επιστρέψει στον πρωταρχικό λόγο μέσα από μια αλυσίδα προσομοιοτήτων, όπου κάθε σχόλιο μοιάζει απροσδόκητα με αυτό που σχολιάζει. Αυτό το άπειρο έργο του σχολίου ως λόγος εξασφαλίζεται μόνο από την ύπαρξη του πρωταρχικού κειμένου και της ερμηνείας.
Από τη στιγμή που, στην έντυπη μορφή του, το σχόλιο χάνει το πρωταρχικό κείμενο και ανάγεται το ίδιο σε κείμενο τότε πώς είναι δυνατό ο blogoλόγος/γλώσσα να διατηρήσει τα χαρακτηριστικά του/της? Από τη στιγμή που αυτή η γλώσσα από υλική γραφή των πραγμάτων ξαναβρίσκει τη φύση της ως παράστατικότητα, ως σχέση σημαίνοντος και σημαινόμενου, δε χάνει τη συνάφειά της με τον κόσμο? Δεν εξαφανίζεται έτσι η αυθεντικότητα και πρωτοτυπία της? Μήπως τελικά αυτό το έντυπο επιστρέψει τη γλώσσα και τον λόγο των blogger σε ένα κλασικό λογοτεχνικό κείμενο? Μήπως η πρωτοτυπία της γλώσσας, που το (προς έκδοση) έντυπο επιδιώκει να αναπλαισιώσει, εξαφανιστεί καθώς οι λέξεις (εικόνες, ήχος, γραφή) θα χάσουν την άμεση επαφή με τον κόσμο και θα ξανακλειστούν στον εαυτό τους ως σημεία????

13 σχόλια:

ΤΑΣΟΣ είπε...

Γιατί γράφουν οι άνθρωποι?

http://olonos.blogspot.com/2007/01/blog-post_10.html

Akis είπε...

Γενικά συμφωνώ μαζί σου. Το πέρασμα από την διαδραστικότητα του δικτύου στον μονόλογο του εντύπου, αναγκαστικά φέρνει αλλαγές και στην δομή και στην έκφραση. Οπότε η εφημερίδα δεν μπορεί να λειτουργήσει όπως το “Ιστολόγιο” (λατρεύω τους Ελληνισμούς)
Δεν ανησυχώ τόσο πολύ για την γλώσσα γιατί δεν γίνεται να αλλάξει, αφού οι χρήστες της θα παραμείνουν οι ίδιοι. Είναι μια εφημερίδα που θα γράφεται από bloggers για bloggers.
Αυτό που με ανησυχεί είναι ο σκοπός του επιχειρήματος. Νομίζω ότι αυτό έχει δοκιμαστεί και στο εξωτερικό (Blogging times), αλλά δυστυχώς δεν γνωρίζω την κατάληξη του.
Θεωρώ ότι δεν υπάρχει λόγος για μια εφημερίδα των Bloggers. Τα blog δημιουργήθηκαν ως νέα μορφή έκφρασης και επικοινωνίας, όχι για να επιστρέψουν στην παλιά έντυπη μορφή. Αντίθετα βλέπουμε ότι τα παραδοσιακά μέσα προσπαθούν να εισβάλλουν στον χώρο. Αυτό που χαρακτηρίζει τα blog είναι, όπως είπες, ο σχολιασμός του σχολιασμού (ώ σχολιασμέ !!! :-)). Το blog είναι ζωντανό και αναπτύσσεται όσο οι άνθρωποι γράφουν είτε κάτι καινούριο είτε για κάτι που ειπώθηκε. Έχει δικό του κώδικα και δικό του στυλ.
Η εφημερίδα που μπορεί να βοηθήσει;
Νομίζω ότι πάλι κάποιοι προσπαθούν να καρπωθούν την όποια μικρή ή μεγάλη επιτυχία παρουσιάζει ο χώρος.
Δεν ξέρω. Στο τέλος τι μας μένει;
Να δούμε και να γράψουμε γι' αυτό.

Υ.Σ. Συγχωρεμένο το αμάρτημα του Garbarek. Είδες δύο άλλους απ' τον πάνθεον της μουσικής.

Lex_Luthor06 είπε...

έχω τρεις ενστάσεις

:-D

Μια για μενιεκ και μια για Ακις

1) Μενιεκ μιλάς - γράφοντας σε blog- για ιδιαίτερη γλώσσα των bloggers και το αποτελεσμα μοιάζει με δοκιμιο.

2) Δεν ειναι εφημεριδα των μπλογκερς αλλά εφημεριδα από μπλογκερς ου απευθυνεται σε ολο τον κοσμο

Lex_Luthor06 είπε...

(προφανως δεν τα πάω καλά με τα μαθηματικα)

MenieK είπε...

Σωστα lex_. Εντοπίζεις ένα πρόβλημα που εντόπιζουν οι φιλόσοφοι (καλά, λέμε τώρα!) από τους πρωτοχριστιανούς ώς τους αποδομιστές. Για όποια γλώσσα και αν μιλήσεις, όποια γλώσσα και αν επιχειρήσεις να αναλύσεις/αποδομήσεις, είσαι υποχρεωμένος να μιλήσεις στην ελληνική. Ως γλώσσα μεταφράζεται ο γαλλικός όρος langage και όχι langue, και ώς ελληνική γλώσσα αναφέρεται η γλώσσα της ελληνικής φιλοσοφίας ή (κατά τους αποδομιστές και μεταμοντερνιστές, όπως ο Λεβινάς,) η γλώσσα του Είναι. Ωστόσο, ο δοκιμιακός λόγος είναι/γίνεται η γλώσσα μου, εντάσσεται στο χώρο μου, εντάσσεται στη διαδικασία σχολιασμού και έτσι εμπλουτίζει(?)/διαμορφώνει(?) τη γλώσσα του διαδικτύου/blogoχώρου, με την ίδια επιτυχία (ή αποτυχία) που η γλώσσα που έχεις διαμορφώσει εσύ στον δικό σου χώρο, περιμένεις να λειτουργήσει στο έντυπο.

Akis είπε...

Προς Lex_Luthor06
Άσχετα με το που θα απευθύνεται, τα προβλήματα που αναφέρω είναι διαφορετικά. Προσωπικά δεν πιστεύω ότι υπάρχει γλώσσα των bloggers. Κάποιος ξέρει να γράφει ή δεν ξέρει. Άρα γράφει στον βαθμό της ικανότητας του και όχι σε μια άλλη γλώσσα. Επίσης συμφωνώ με MenieK στο ότι ιδίωμα και να χρησιμοποιήσεις πάλι Ελληνικά θα μιλήσεις με όλους τους περιορισμούς που αυτό συνεπάγεται.
Οπότε δεν υπάρχει λόγος για μια νέα εφημερίδα αλλά για άτομα που μπορούν να εκφραστούν σωστά.

Δεν υποστηρίζω ότι εγώ εκφράζομαι σωστά (γι' αυτό και δεν περιμένω να δημοσιευτώ ποτέ σε σοβαρό περιοδικό ή εφημερίδα) αλλά δεν θα δημιουργήσω το δικό μου έντυπο για να εκδίδω τα γραπτά μου.

Είδα την εφημερίδα στα περίπτερα. Δεν ενθουσιάστηκα. Είχε κάτι από φυλλάδα.

Δεν την διάβασα κιόλας, οπότε δεν θα μιλήσω άλλο γι' αυτή.

Φωτούλα Τζιώντζου είπε...

"...καθώς οι λέξεις (εικόνες, ήχος, γραφή) θα χάσουν την άμεση επαφή με τον κόσμο και θα ξανακλειστούν στον εαυτό τους ως σημεία."
Με τελεία στο τέλος όπως πρόσεξες και αυτή η αλλαγή στο σημείο στίξης είναι και η άποψη μου και άλλο δεν έχω να πω.
Όμως ήρθα να φέρω πρόσκληση για παίγνιο με τάσεις φωτογραφικάς (post: catch the ball No.2).
Καλή σου μέρα

Ανώνυμος είπε...

Καλημέρα!!!! :)
Επειδή πάλι με μπερδέψατε...(γιατί άραγε...)με όλα τούτα που λέτε, μπήκα να πω μια "καλημέρα" και να φύγω....
Πρέπει να την πω και σε άλλη γλώσσα????....

Ναπoλέων είπε...

18-7-07/04.00
Meniek, (alias Marea, alias ?)
ολίγον τυχαία σε βρήκα (εκείνο το 64 μπέρδευε το "search" - η ηλικία σου είναι, η χρονιά της γέννησής σου ή η χρονιά του γάμου σου;) το άρθρο σου, το post σου τελος πάντων, για την μπλογκοεφημερίδα και τα σχετικά σχόλια μού έπεσαν ολίγον βαριά για τέτοια ώρα, θα τα ξαναδιαβάσω αργότερα.
Μού έκανε όμως ιδιαίτερη εντύπωση το σύνθημά σου: «inextricably chained to reality»
Είσαι σίγουρη ότι υπάρχει και τέτοιο είδος;
Υπάρχει reality; Υπάρχει πραγματικότητα;
Εκτός από την υποκειμενική αίσθηση που έχουμε για τον ευατό μας και το περιβάλλον;
Νομίζω πως όχι.

αγάπη - αφοπλισμός - ειρήνη
Ναπολέων

MenieK είπε...

Ακις@ εγώ πάλι νομίζω ότι δεν είναι τόσο απλό. Η γλώσσα, ως έκφραση και ως εργαλείο, όχι ως σημειο, δεν είναι κοινή. Οι λέξεις για να έχουν νόημα, να αναδύονται πάνω από τον απλό ανοήμονα ήχο πρέπει να κρύβουν την πρόταση από κάτω. Και ο σχηματισμός αυτής της πρότασης, ανάλογα με τις συνθήκες είναι που διαμορφώνει τη διαφοροποιημένη γλώσσα.
Τζο@ μια χαρά η γλώσσα σου,εμένα μου κάνει
Νερίνα@ όπως είδες, οι προτάσεις για παίγνιο δεν με αφήνουν ποτέ αδιάφορη
Napoleon@ 64:ο αριθμός των ιδιοτροπιών μου...

Akis είπε...

@Meniek Συμφωνώ απόλυτα σε αυτό που λες Όμως όλες οι διαφορετικές διάλεκτοι (ας ονομάσω έτσι όλες τους διαφορετικούς τρόπους σύνταξης των λέξεων που μπορούν να προκύψουν) δεν έχουν καμία αξία έξω από τον χώρο δημιουργία τους. Επιπροσθέτως δημιουργούν σύγχυση και δυσχεραίνουν την επικοινωνία. Για παράδειγμα εγώ με τον αδερφό μου ή με τους συνεργάτες μου μπορεί να έχουμε αναπτύξει μια δική μας διάλεκτο. Με μια απλή πρόταση ή ακόμα και με έξω- λεκτική επικοινωνία μπορούμε να επικοινωνήσουμε αποδοτικά, όσο περίεργα και αν μας κοιτάζουν όσοι δεν μας καταλαβαίνουν. Ποια η αξία του να επικοινωνήσω με αυτή την γλώσσα ή ακόμα και να προσπαθήσω να το κάνω, με τους υπόλοιπους.
Το ίδιο και τα bloggish (γλώσσα των blog, δικός μου όρος :).
Δεν έχουν αξία να μπουν σε χαρτί.
Επίσης έχει όλες οι διαφορετικές σημασίες που μπορεί να πάρει μια πρόταση, ανάλογα με το ποιος και που την χρησιμοποιεί, να καταγραφούν και να αρχειοθετηθούν; Ή να θεωρηθούν τόσο άξιες αναφοράς;
Δεν νομίζω.

MenieK είπε...

Μάλλον λέμε το ίδιο πράγμα... Η γλώσσα λειτουργει διαφορετικά ανάλογα με τις συνθήκες. Γι' αυτό κι εγώ, όπως κι εσύ, έχω σοβαρούς ενδοιασμούς για τη μεταφορά των bloggish (εξαιρετικό, δεν το συζητώ, το υιοθέτησα!) στο έντυπο.

Akis είπε...

Δεν ξέρω γιατί αλλά η όλη συζήτηση μου θύμησε το εξής ανέκδοτο.
'Συναντιούνται δύο φιλόσοφοι στον δρόμο. Λέει ο ένας στον άλλο "Καλημέρα". Του απαντάει ο άλλος "Καλημέρα" και τον ρωτάει ο πρώτος "Τι εννοείς;"