εία ετοιμάζονται να ανοίξουν τις πόρτες τους. Και μπορεί (εδώ και 174 χρόνια) ένα σχολείο να είναι ένα σχολείο να είναι ένα σχολείο, αλλά από τη Σχολή των Αθηνών ως το Χ (όπου κερδίζω το ψωμάκι μου) γυμνάσιο Αθηνών... και από το μονοθέσιο της (δωδεκανήσιας) Χάλκης ως την (κλειστή και άθελά της σύμβολο ενός εμμενούς αλυτρωτισμού) Εκκλησιαστική σχολής της (πριγκηπονήσιας) Χάλκης, εκφράζονται, αναιρούνται και αλληλοϋποκαθίστανται όλες οι πιθανές εικόνες, τόσο του σχολείου όσο και της ζωής, που θα έλεγε και η φιλελληνίς Yourcenar (τι? χωρίς αναφορές και λινκάκια? Τι μπήκατε να διαβάσετε βρε?) 
Όπως κάθε χρόνο, εδώ και πολλές δεκαετίες, το σχολείο θα κηρύξει στις (ή ο Μπιν Λάντεν είχε χιούμορ, ή το ελληνικό κράτος είναι γκαντέμικο) 11/09 την έναρξη ενός νέου κύκλου ετήσιας (οιονεί) μαθητοπαιδότρομοκρατίας. Μέσα στο πλαίσιο της κοινωνίας της πληροφορίας, της προσομοίωσης και του θεάματος, που δημιουργεί η παγκοσμιοποίηση, ο επίσημος θεσμός της εκπαιδευτικής αναπλαισίωσης της γνώσης θα υποδεχτεί τους (ασυνείδητα) έν-τρομους (και γι’ αυτό αρνητικά διακείμενους απέναντί του) μαθητές του. Τα ελληνάκια και τα ξένα, τους μικρούς και τους μεγάλους, τις καλές και τις κακές, τους ήσυχους και τους άταχτους, τις αριστεύσασες και τις απορριφθείσες. Σ’ ένα ευρύτερο περιβάλλον κρίσης ταυτοτήτων και πολωτικών διχασμών ανάμεσα στο οικείο και το ανοίκειο, το θεμιτό και το αθέμιτο το ίδιον και το άλλον το σχολείο απλοποιεί την παιδική (μαθητική) ύπαρξη δημιουργώντας μέσα από τους δικούς του δυισμούς υπαρξιακών διαφοροποιήσεων τον Άλλο, τον αποδιοπομπαίο. Όπως σε κάθε μανιχαϊστικό δίπολο ο κυρίαρχος πόλος δομεί τον αντίποδά του μέσα από την έλλειψη ή την αντίθεση.
Είναι εντυπωσιακό ότι 174 χρόνια τώρα το σχολείο (και το εκπαιδευτικό σύστημα γενικότερα) σέρνει πίσω του την κατηγορία της αποτυχίας του ως συνοδό της διατήρησής του. Η αποδοχή και η αποτυχία του σχολείου γεννήθηκαν την ίδια μέρα.
Και το ερώτημα που τελικά τίθεται είναι όχι πώς και γιατί (αν) αποτυγχάνει το σχολείο, αλλά σε τι χρησιμεύει η αποτυχία του! Σε τι είναι χρήσιμα τα φαινόμενα ανεπάρκειας που καταγγέλλει η κριτική του συστήματος τόσο στο γνωστικό όσο και στο παιδαγωγικό επίπεδο? Τι κρύβεται σ’ αυτή την κυνική παρακμή του συστήματος που, ωστόσο, νομιμοποιείται να αποδίδει στους μετέχοντες στο σχολείο (σχεδόν) για πάντα τη σφραγίδα της ιεραρχικής τους θέση σ’ αυτό?
Μήπως, τελικά, το σχολείο (και η εκπαίδευση γενικότερα) αντί να ενδιαφέρεται για την κατάργηση της αμάθειας και των αποκλεισμών αποσκοπεί στην πολιτισμική διάκρισή και ιεράρχησή τους, την κοινωνική κατανομή μέσα από την ποσοστικοποίησή τους και εν τέλει στην αναγωγή τους σε λειτουργικά τμήματα της (όπως νοείται από το καπιταλιστικό σύστημα) οικονομικής παραγωγής?
Μήπως το εκπαιδευτικό σύστημα με μια αφανή και λεπτουργική περιθωριοποιητική λειτουργία, συγκροτούμενη πάνω στους διασταυρούμενους άξονες της επιτυχίας και της αποτυχίας, της επιδοκιμασίας και της απόρριψης, διαμορφώνει τις απαραίτητες συνθήκες νομιμοποίησης της κυριάρχησης άλλα και αποδοχής της υποτέλειας, κατά που θα ‘λεγε και ο σοφός μακαρίτης Foucault (τι? δεν σας είχε λείψει?)?
Είναι πιθανό, μέσα από την αποτυχία του, το σχολείο να επιτυγχάνει το στόχο του προετοιμάζοντας, οργανώνοντας, φέρνοντας στην επιφάνεια και συνεκδοχικά αποδίδοντας στον παραγωγικό τομέα της κοινωνίας την επιβράβευση και τον μηδενισμό ως ποσοτικοποιημένους κλειστούς (αλλά φυσικά) διαπεράτους (ώστε να διασφαλίζεται η λειτουργικότητα και επιβίωση του συστήματος) χώρους / πεδία? Μήπως κατασκευάζει έτσι τα όρια εντός των οποίων δικαιούνται να δρουν και να κινούνται όσοι ανήκουν (ή προσεγγίζουν) τον θετικό πόλο του δίπολου επιτυχία αποτυχία και ταυτόχρονα νομιμοποιεί τον αποκλεισμό των ανηκόντων στον αρνητικό πόλο και την εξουδετέρωση όσων αρνούνται να αποδεχθούν την κανονιστική, αξιολογητική και ιεραρχική λειτουργία του (εντός και εκτός εκπαίδευσης) συστήματος, αντιδρούν στην ένταξή τους σε έναν από τους δυο πόλους?
ΜΕ φαίνεται (που λένε και στο εξωτικό Ντεπώ όπου κατοικεί ο Ίνδικτος), όσο καλοπροαίρετη και να είμαι (που, εντάξει, δεν είναι και από τις αρετές που καταγράφονται στο βιογραφικό μου), ότι το σχολείο αποτυγχάνοντας υλοποιεί την κρυφή ατζέντα της πολιτείας συμπεριλαμβάνοντας μέσα στη συμβολικότητα του απορριπτόμενου κάθε κοινωνικό ανοίκειο και παραβατικό, εγκλείοντας μέσα στο πρότυπο του βραβευμένου (απουσιολόγου και σημαιοφόρου) κάθε κανονικοποιημένη μορφή υποταγής στον κανόνα / νόρμα της κοινωνίας και εκμηδενίζοντας μέσα στο συμβολισμό των γκρίζων ζωνών της παραπομπής (του μεταξεταστέου) κάθε ανυποταγή....
25 σχόλια:
... τα ολόλευκα μα πένθιμα σχολεία των Δυτικών,
των φορτηγών οι βρώμικες σκοτεινιασμένες πλώρες
και οι κατοικές των κοινών χαμένων γυναικών
..............................
... μεταξύ τους μοιάζουνε πολύ, γιατί τους λείπει
η κίνηση, η άνεση του χώρου και η χαρά
(Ν. Καββαδίας Παραλληλισμοί)
Γεια σου ρε Μενιέκ, πολύ το φχαρστήθηκα το κείμενό σου. Παλιά εμείς οι αρι***ρισταί τα λέγαμε πολύ πιο απλοϊκά και αφοριστικά όλα αυτά και χωρίς παραπομπές σε αυτούς τους δυσνόητους τύπους: Οικογένεια - σχολείο - στρατός (διά τους άρρενες) - εργασία = υποταγή.
Ή όπως το συγκρότημα Godfathers εχει πει: Birth, School, Work, Death.
Χμμμ....
*κι εμένα ΜΕ φαίνεται...και δεν ΜΕ αρέσει.
*μου είχε λείψει, ακόμα και ο Foucault!!!
:)
(και σιγά που δεν θα έβρισκες να κολλήσεις Καββαδία!!!! :)) )
Καλή αρχή!
Εγώ πάντα υποψιαζόμουνα ότι η προτελευταία σου παράγραφος ισχύει...
πάνωκ, νομίζω ότι είτε όπως τότε, απλοϊκά είτε όπως τώρα, επεξεργασμένα, ο λόγος δε φτάνει πουθενά....
@νατασσάκι, αυτό ΜΕ έλειπε να ΣΕ αρέσει... ή μάλλον, αυτό έλειπε στον αστερΆκη σου ;-)
@sandman, αν είμαστε τουλάχιστον υποψιασμένοι, κάπως θα προφυλαχτούμε
... σκεφτείτε και πόσες χιλιάδες οικογένειες ζουν από την αποτυχία του εκπαιδευτικού συστήματος:
1. Φροντιστήρια
2. Ιδιαίτερα
3. "Κολέγια" και κέντρα ελεύθερων σπουδών
κλπ...
@adaeus, άρα (όπως πάντα) έχω δίκιο: Η αποτυχία του συστήματος είναι πολύ πετυχημένη :-)
Ευτυχώς Μενιεκ μου που το έκανες εικονογραφημένο το κείμενο γιατί μερικοί απο εμας π.χ εγώ, είμαστε Οπτικοί τύποι !! ;)
τοκ τοκ ξεχασα παραπάνω my photo ;)
Εντάξει, είμαι σπαστικιά από γεννησιμιού μου... αλλά εμένα ΜΕ αρέσει το σχολείο ή να πω καλύτερα ΜΕ άρεσε. Όχι πως το θεωρώ πετυχημένο το σχολικό μας σύστημα. Το αντίθετο. Φάμπρικα είναι που γύρω του έχουν στηθεί κι άλλες. Αλλά εσύ meniεκ τα λες πολύ καλύτερα.
Την καλησπέρα μου και τα φιλιά μου, σε πάω πολύ :)))))
Aυτή η φάμπρικα οπως την προανέφερε και η mamma σε οτι αφορα κάποια μαθήματα ας πουμε τον νόμο της βαρύτητας ,οσο γκαγκά και να είναι ο δάσκαλος κάτι θα μάθω ,για τον Νευτωνα και το μήλο΄
στο μάθημα όμως της Ιστορίας μάλλον μαθαινω την τύφλα μου .
Το θαύμα θα είναι η φαντασία των παιδιών να επιβιώσει απο την επιστημονική εκπαιδευση...
Οπως κι αν είναι το σχολείο με τα καλά και τα στραβά του, το νοσταλγώ...
Και τι δεν θα έδινα να ξαναπάω να ψωνίσω σχολικά και να ξαναμπώ στην αίθουσα για να κάνω μάθημα.
Πετυχημένο ή όχι, πρέπει να αισθάνεσαι τυχερή που δεν "αποφοίτησες"...
Καλή αρχή να έχεις!
:***
@penelope, οπτικός τύπος και να ξεχάσεις τη φωτό? πού πάμε κυρία μου που πάμε?
@mamma και @gatti, κάτι μπερδεύετε (κι αν δεν το μπερδεύετε πολύ ανησυχώ...). Δεν είναι το σχολείο που νοσταλγείτε αλλά η ηλικία του σχολείου (κι αυτή τη νοσταλγούν όλοι..) και δεν είναι η αποτυχία του σχολείου του καθενός που εξετάζεται στο κείμενο αλλά η λειτουργία της ανεπάρκειάς του σχολείου στη θεσμική του διάσταση.
@habilis, η φαντασία των παιδιών είναι υπερεκτιμημένη (ακριβώς όπως το πλατωνικό κανείς έκων κακός) και δεν είναι το σχολείο (αν και συμβάλλει) που την σκοτώνει... έχουμε φροντίσει εμείς οι γονείς πριν, όπως και η άτυπη εκπαίδευση (ΜΜΕ εικόνες, παιχνίδια κι απάνω τούρλα). Άστε... το σχολείο μπορεί να ζητά από τα παιδιά αυτό που ΔΕΝ τους παρέχει, αλλά και εμείς απαιτούμε από το σχολείο αυτό που δεν του αφήνουμε το περιθώριο να προσφέρει....
Αφού το δημοσίευσα κατάλαβα πως είχα βγει "λίγο" εκτός θέματος. Πίστεψα πως θα περάσω απαρατήρητη, ειδικά μετά το σχόλιο το γατιού. Όμως φρούδες οι ελπίδες μου.
Παρακαλώ να με ενημερώσετε πότε μπορώ να απομακρυνθώ από τη γωνία. Μπορώ να μην φορέσω το καπέλο με τα αυτιά; μου χαλάει την κόμμωση :-P
@meniek: Δεν το μπέρδεψα κι αν είναι λόγος να ανησυχείς, τι να κάνω εγώ; Είμαι προβληματικό άτομο... :)
To σχολείο νοσταλγώ, όχι την ηλικία του σχολείου. Μακάρι να μπορούσα και τώρα με μια αφορμή να ξαναπάω έστω και για λίγο. Κι ας είναι έτσι όπως είναι...
@mamma: Πονήρω, πήγες να κρυφτείς πίσω μου ε; Αφού είμαι ...γάτα εγώ βρε και ελίσσομαι...
Μόλις απομακρύνθηκα λίγο, βγήκες στην ...αναφορά!
:-p
Καλησπέρα.
Λοιπόν χμμμμμμ!!!!!!!!
Με αυτό το πόστ που διάβασα με κάνεις να σε προκαλέσω να πάς στην Εθ Πινακοθήκη να δείς GOYA.
Καλό Σ/Κ
Μάλλον δεν κατάφερα κάτι να αποκωδικοποιήσω από το κείμενό σου.
Αν κατάλαβα καλά οικοδομείς σχεδόν όλη σου τη σκέψη στην παραδοχή ότι το σχολείο έχει αποτύχει.
Αλλά για να αποφανθείς περί της επιτυχίας ή αποτυχίας μιας προσπάθειας, ή ενός θεσμού, θα πρέπει προηγουμένως, νομίζω, να παραθέσεις τους σκοπούς.
Ποιοι είναι οι σκοποί που έχουν τεθεί και δεν επιτυγχάνονται οπότε μιλάμε για αποτυχία του συστήματος;
(Και ποιοι επιτυγχάνονται βέβαια, ώστε να το θεωρήσουμε επιτυχημένο...)
Ποιοι έθεσαν αυτούς τους σκοπούς; Ποιος ο άλλος, ο λανθάνων, αλλά πιθανόν πιο ισχυρός, σκοπός που (εκείνος ή εκείνοι )θέλει/ουν να υπηρετείται από το σχολείο;
Προσωπικά, έχοντας κατά νου, σαφώς αυθαίρετα, μερικούς από τους δεδηλωμένους αλλά τους αδήλωτους σκοπούς και στόχους του σχολείου, καθώς και κρίνοντας, αυθαίρετα ίσως και πάλι από τα κοινωνικά αποτελέσματα, βρίσκω ότι το σχολείο, το ελληνικό σχολείο, είναι ένας πετυχημένος θεσμός!
[Σαφώς δεν πρωτοτυπώ, το ξέρω. Κι εσύ στις τελευταίες παραγράφους του κειμένου σου, τα ίδια λες :) ]
Όπως και να έχει, ας ευχηθώ καλή σχολική χρονιά σε όλη την εκπαιδευτική κοινότητα, και δύναμη στους δασκάλους να συνεχίζουν να παλεύουν για τα (έστω και ασαφή) οράματά τους.
λοιπόν, πρώτα τα εύκολα....
@mamma, φύγε γρήγορα από τη γωνία, διότι πρώτον, ποιος σου είπε ότι ήσουν εκτός θέματος? εδώ κανείς δεν είναι εκτός θέματος. Και δεύτερον εδώ είμαστε της αντιαυταρχικής και δεν βάζουμε τιμωρία επ' ουδενί και κανέναν... άσε που εξ' αιτίας του μεγέθους των δικών μου αυτιών (μεγάλα και ουχί υπερήφανα) το καπέλο έχει καταργηθεί προ πολλού διότι οι μικροί μαθητές(τριες) νόμιζαν ότι το φορώ εγώ συνέχεια ;-)
@gatti, ΟΚ είσαι προβληματική, το εμπεδώσαμε (και δε μας ενοχλεί καθόλου, ίσα-ίσα, νομιμοποιεί και τη δική μας προβληματικότητα), ωστόσο: νοσταλγώ το σχολείο ΜΟΥ, τις αίθουσες ΤΟΥ, τους καθηγητές ΜΟΥ (beats me why), τους συμμαθητές ΜΟΥ, τα μαθήματα ΜΟΥ, τα διαλείμματα ΜΟΥ, το κουδούνι ΤΟΥ και δεν ξέρω τι άλλο συνιστά επακριβώς τη νοσταλγία ενός (παρελθοντικό) χωροχρόνου, ο οποίος συγκροτεί (επακριβώς ξανά) την ηλικία του σχολείου (με τα συμπαρομαρτούντα της) και όχι τη νοσταλγία του (εσαεί) υπάρχοντος θεσμού/σχολείου
και τώρα τα δύσκολα....
@sotiri k., το ερώτημα (και όχι η τοποθέτηση, απορίες εκφράζονται, κάθε απάντηση, μπαίνει στο τραπέζι της κριτικής αναδιαπραγμάτευσης) ξεκινά από την κριτική του σχολείου (τονίζω στη θεσμική του διάσταση και όχι στην οντολογική του που τη συνιστά από το σχολείο της gatti, ως το σχολείο της άνω Βρουβουρδίτσας) και όχι στο γεγονός της πραγματολογικής επιτυχίας ή αποτυχίας του... το ερώτημα τίθεται ακριβώς πάνω στο γιατί το σχολείο ξεσηκώνει τόση (υπο)(επί)κριτική και ταυτόχρονα ΔΕΝ μεταβάλλεται...
Ωστόσο αν (αν, αν, αν) θεωρήσουμε ότι το σχολείο επιτυγχάνει ή αποτυγχάνει μπορούμε να το θεωρήσουμε σε δυο επίπεδα... Πρώτα αν υλοποιεί τους γνωστικούς στόχους που θέτει (όχι αν είναι θεμιτοί οι στόχοι αλλά αν υλοποιούνται) και δεύτερο αν αναγνωρίζει και κατορθώνει να άρει τους κοινωνικούς (ταξικούς, εθνοτικούς, σωματικούς) αποκλεισμούς και να ενισχύσει την κοινωνική κινητικότητα των ικανοτήτων (χωρίς να μπούμε στη διαδικασία του να ερμηνεύουμε σημειολογικά τη λέξη ικανότητα).
Κι αυτοί (αν δεν κάνω λάθος) πάνω κάτω είναι οι εκφρασμένοι (τόσο πολιτικά όσο και υπερ-πολιτικά) στόχοι της εκπαίδευσης παγκόσμια...
και το ερώτημα που (ξαναματα)τίθεται είναι θέλουμε την υλοποίηση των στόχων, ή την (υπόρρητη και γι αυτό πνιγμένη σε ποταμούς κροκοδειλίων δακρύων) μη υλοποίησή τους (και να μην επαναλάβω τους κοινωνικούς σχηματισμούς που απορρέουν ή τα επιφαινόμενα της μη υλοποιήσεως....)
Α, ναι! και το εύκολο του δύσκολου:
καλή χρονιά και σε σένα
Α, και φυσικά το άσχετο...
@alexi, το έχω προγραμματίσει γι αυτή τη βδομάδα :-)
εντάξει μη τρελαθούμε κιόλας
κατ αρχήν κάπου πρέπει να μάθουμε πως 2+2 = 4
κι υπάρχουν και καλοί δάσκαλοι κι ίσως κάποια από τα παιδιά είναι τυχερά που θα μάθουν από αυτούς
κι έπειτα η αποτυχία αρχίζει στην οικογένεια
εκεί γίνεται [ή όχι] ζόμπι το παιδί
δεν περιμένει να πάει σχολείο για να γίνει ...
Είναι τελικά η αποτυχία του σχολείου (του εκπαιδευτικού συστήματος) που φτιάχνει αποτυχημένες κοινωνίες ή προηγείται η αποτυχία της κοινωνίας;
Ποιος είναι το αυγό και ποιος η κότα;
Ας μην ανησυχούμε όμως, ο Στυλιανίδης θα τα λύσει όλα τα προβλήματα.
@manifesto, κανείς δεν είπε να τρελαθούμε, αλλά είναι σίγουρο ότι 2+2=4???
@afrodiet, ο Στυλιανίδης κι ο Βαλβέρδε... όλα θα τα λύσουν, όλα...
Εμενα , προσωπικά δηλαδή, με συγκινούν οι αρετές σου, αυτές που φιγουράρουν στο βιογραφικό σου ντε... τα υποδέλοιπα, κι αυτά τα περί κανονικοποιημένη μορφή υποταγής, ουφ,,, αστα τώρα, γιατί μου θυμίζεις μπουκαλα , ξυδακη, ζουράρι...κλπ
φιλια φιλενάδα καλή
χε, χε, χε καλώς τηνε τη @Ριτσούλα κι ας άργησε... ήμουνα σίγουρη ότι θα ψιλοδιαφωνούσες. Τα περί Μπουκάλα και Ξυδάκη, τα παίρνω ως ύψιστα κομπλιμέντα, τα περί Ζουράρι, απλά τα αγνοώ και προχωρώ στα παραμύθια μου :-Ρ
Δημοσίευση σχολίου