"H ομορφιά του παρελθόντος είναι το αποτέλεσμα, όχι ο λόγος της νοσταλγίας"
Μ. Foucault

Δευτέρα 21 Μαΐου 2007

Σώμα, υποκειμενικότητα, εικονικότητα Body/subjectivity/virtuality

Πριν από μερικές μέρες, σε κάποιο blog, δημιουργήθηκε ένα ζήτημα γύρω από τη σεξουαλική ταυτότητα της κατόχου, το οποίο εξελίχθηκε σε σεξουαλική παρενόχληση(?) και τελικά σε μια τοποθέτηση της blogger για τη σχέση της με το σώμα της και την ταυτότητα της. Το γεγονός είναι άλλο ένα δείγμα των αντιπαραθέσεων γύρω από το σώμα και το άτομο και ειδικότερα του σώματος ως τόπου εγγραφής της ταυτότητας. Η μάλλον όχι της ταυτότητας, αλλά μιας νέας σύλληψης, αυτή της υποκειμενικότητας, η οποία είναι προσφορότερη για την ερμηνεία του εαυτού, αποδεχόμενη ότι η δόμηση του εαυτού υλοποιείται όχι μονο μέσα από την προσωπική επιλογή αλλά και από τις κοινωνικές συνθήκες, στην υλικότητά τους. Η υποκειμενικότητα, αφ’ ενός, συνυπολογίζει τις σχέσεις εξουσίας που διαμορφώνουν τις συνθήκες της μεγαλύτερης ή μικρότερης προσωπικής επιλογής και, αφ’ ετέρου, ερμηνεύει τη ρευστότητα των σημερινών συνθηκών διαμόρφωσης των υποκειμένων.
Κι έτσι για άλλη μια φορά ανέκυψε το ερώτημα μου: Σε μια εποχή, όπου τα άτομα είναι εγκλωβισμένα σε ένα περιβάλλον υπερπληροφόρησης, δομημένο απο πληθώρα σημείων, τα οποία αντικαθιστούν σταδιακά την πραγματικότητα, δημιουργώντας, σύμφωνα με τον Baudrilliard, συνθήκες υπερ-πραγματικότητας.... Με ένα μέσο όπου το σώμα γίνεται όλο και περισσότερο απόν, όπου γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα το περίγραμμα και τα όρια του....πως γίνεται και αποκτά μια όλο και σημαντικότερη θέση στις κοινωνιολογικές, ψυχολογικές και οικονομικές έρευνες, θεωρίες και μελέτες???? Πως γίνεται και το σώμα αποκτά μια ολοένα αυξανόμενη πολιτική σημασία, τη στιγμή που η ενσώματη υπόσταση των ατόμων γίνεται όλο και πιο αχνή ως υλικότητα, αντικαθίσταται από μια εντεινόμενη εικονικότητα?
Μήπως η εικονική πραγματικότητα, στην α-σώματη διάστασή της, ξεχνώντας ότι το σώμα δεν μπορεί να αναχθεί στο πράγμα, παραβλέποντας ότι το σώμα είναι κάτι που ζούμε, κάνει απαραίτητη την αναζήτησή του σε μια αναζήτηση μιας στερεότητας στο σχεδιασμό του εαυτού? Μήπως, τελικά, επειδή έχει χαθεί η αμεταβλητότητα των παραδοσιακών νεωτερικών και προ-νεωτερικών ταυτοτήτων, που πήγαζε από μια σταθερή αίσθηση του κόσμου, η μετανεωτερική υποκειμενικότητα, σήμερα, γίνεται όλο και πιο ρευστή και το σώμα επιστρατεύεται ως ένα εφόδιο πάνω στο οποίο προβάλλεται μια αναστοχαστική αίσθηση του εαυτού? Μήπως τελικά, προσπαθούμε να αναστρέψουμε μια απώλεια του σώματος, της υλικής κατά βάση υπόστασης του εαυτού, η οποία, σύμφωνα με τoν Fitzclarence, έρχεται σε επαφή με τους υπόλοιπους ενσώματους εαυτούς και τον ευρύτερο κόσμο? Μήπως αποζητούμε την αποκατάσταση της ενσώματης υπόστασης του ατόμου, την ενσώματη επαφή με τους εικονικούς άλλους, ώστε να επιστρέψουμε σε μια αντίληψη της πραγματικότητας, στην υλική πολλαπλότητά της???

3 σχόλια:

herinna/ είπε...

Πολύ ενδιαφέροντα και με σοβαρούς βαθείς φιλοσοφικούς προβληματισμούς τα κειμενά σου. Ωστόσο μου χρειάζεται κάποιος χρόνος για να αφοσιωθώ που δεν τον έχω ακόμα (ένεκα διαγωνισμών του παιδιού), πρόλαβα όμως και διάβασα μερικά, μου αρέσεις πολύ. Σε ότι αφορά την τοποθετησή μου επί του περιεχομένου, δεν έχω ακόμα, θα χρειαστεί να τα ξαναδώ και θα το κάνω. Σ' ευχαριστώ για την τιμή που αφορά την ανάρτηση του blog μου παραπλεύρως. Θα ανταποδώσω πολύ σύντομα γιατί εδώ μέσα υπάρχει...φαί.
:)

adaeus είπε...

Γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα το περίγραμμα και τα όρια του σώματος? Τότε γιατί είναι της μοδός τα κοριτσάκια να μας δείχνουν όχι μόνο το περίγραμμα του σώματος, αλλά και πολλά απόκρυφα σημεία αυτού αλλά και των εσωρούχων τους? Και σα να μου φαίνεται ότι κανείς δεν δίνει δεκάρα πια!

MenieK είπε...

Adaeus, ακριβώς γιατί τα αναζητούν κι όχι μόνο τα κοριτσάκια, αλλά και τα αγοράκια. Λάθος μεν, αλλά τα αναζητούν

Herinna, αχ αυτά τα διαγωνίσματα (ξέρω τον καημό, η ομοιοπαθής) ελπίζω να μη φρενάρουν τα ποιήματά σου ...