"H ομορφιά του παρελθόντος είναι το αποτέλεσμα, όχι ο λόγος της νοσταλγίας"
Μ. Foucault

Τετάρτη 9 Μαΐου 2007

Chomsky Foucault: Justice v/s Power

Μόλις ξαναδιάβασα τον περίφημο διάλογο Chomsky - Foucault, ο οποίος υπάρχει μεταφρασμένος και στα ελληνικά στη συλλογή "Η μικροφυσική της εξουσίας" (εκδ. Ύψιλον) όποτε είδα να ανακύπτει δριμύτατο το ερώτημα του Quentin Skinner, όπως το διάβασα στη συνέντευξή του στο Βήμα της Κυριακής: "Μπορούν να (δι)ερμηνευθούν τα κείμενα?".
Αυτή τη φορά η ανά-γνωση μου επικεντρώθηκε στην ιδέα που διέτρεχε το πρώτο μέρος των λεγομένων του F. για την επιστήμη και τη φιλοσοφία. Σύμφωνα μ' αυτή υπάρχει μια εμμενής ικανότητα παραγωγής γνώσης, η οποία, ερμηνευμένη ως συλλογική πρακτική, οδηγεί στην επανεκτίμηση του ρόλου των ατόμων (individus) στην ανάπτυξη της γνώσης. Μιας γνώσης που, καθώς δομείται μέσα από τη δημιουργία ολοτήτων από περιορισμένα δεδομένα, με περι(κατά)-γράψιμους κανόνες και κανονικότητες, οδηγεί όχι σε μια νέα επιστήμη/γνώση/αλήθεια, αλλά μια γνώση-αποτέλεσμα των μετασχηματισμών των λόγων (discours) των συλλογικοτήτων (populations), που, σύμφωνα με τον F., πηγάζουν όχι από την ελεύθερη βούληση του ατόμου αλλά από τις οικονομικά, κοινωνικά, πολιτικά και τεχνολογικά επιβεβλημένες κανονικότητες. Σ' αυτή την απόφανση, έγκειται η αμφισημία (κατ' εμέ) της τοποθέτησης του F. (της αντιφατικότητάς του αν θέλετε), απέναντι στο τρίπτυχο γνώση/υποκείμενο/ελευθερία (συμπληρωμένο φυσικά, από την πολυαγαπημένη του έννοια την αλήθεια) και παράλληλα το δικό μου ερώτημα: υπάρχει νέα γνώση? ή όπως ισχυρίζεται ο σοφός παππούς F. η αύξηση του σώματος της γνώσης δεν είναι παρά μόνο ένας αέναος μετασχηματισμός της ήδη υπάρχουσας? Υπάρχει αύξηση του σώματός της γνώσης ή αυτή η άυξηση δεν είναι παρά απλή απόκλιση της οικονομίας της λειτουργίας της γνώσης κατά το "ξαναγράψιμο" της?

Δεν υπάρχουν σχόλια: