"H ομορφιά του παρελθόντος είναι το αποτέλεσμα, όχι ο λόγος της νοσταλγίας"
Μ. Foucault

Τρίτη 15 Μαΐου 2007

Eurovision/ ετερότητα/ δημοκρατία

Υπάρχει ένα κείμενο για τη φιλοσοφία και την επικαιρότητα του φιλοσόφου Alain Badiou στο βιβλίο του (Περιστάσεις 1 & 2, εκδ. Άγρα). Σύμφωνα με αυτό, σε κάθε συμβάν, που έρχεται στην επικαιρότητα (ακόμη και σ' αυτά που τείνουμε να υποτιμούμε, όπως το πανηγυράκι της Eurovision, τώρα) υπάρχει μια σύντηξη του Αγαθού ή του Κακού με το Αληθινό (μην μπούμε τώρα στη συζήτηση περί αληθινού, απλά ας αποδεχτούμε τον όρο!).
Η συνάντηση του επίκαιρου με τη φιλοσοφία, αναδεικνύει τη συνεχή ανάγκη του ανθρώπου να έχει επιλογές, να έρχεται σε ρήξη ή να συμπαρατάσσεται. Ωστόσο, κάθε δίλημα τύπου, Eurovision ή (ας πούμε) Shakira? - "So you think you can dance" ή "Ελλάδα έχεις ταλέντο"? - "Βέρα στο δεξί" ή "Μεγάλο παζάρι"? - "internet ή διδασκαλία?" - "Βιβλίο ή φίλμ"? - "εφημερίδα ή δελτίο των 8"? - "Sarkozy ή Royal"? μπορεί να μεταφραστεί ως άλλη μια απόπειρα ισοπεδωτικής αριθμητικής, όσον αφορά την αισθητική, τη λογική, την τεχνολογία, την κοινωνία ή την πολιτική. Οι (θεωρητικά) αμέτρητες δυνατές επιλογές (οι "ατομικές προτιμήσεις") αναστέλλουν στην ουσία, τη γενική βούληση, αφού (με το πρόταγμα της ισότητας), τη μετατρέπουν σε μια ακίνδυνη γνώμη, καταγεγραμμένη μέσα από πραγματικές (ή οιωνεί) δημοσκοπήσεις.
Μέσα, τώρα, στο πλαίσιο της Eurovision, όπου αποθεώνεται η απονευρωμένη πλευρά της τραγουδιστικής αισθητικής, τα τελευταία χρόνια (και φέτος περισσότερο από ποτέ) τέθηκε και το δίλημμα της ετερότητας. Πέρυσι η ετερότητα παρουσιάστηκε μέσα από τα τέρατα (που εν τέλει απέσπασαν την ψήφο, άρα και τη γενικότερη αποδοχή) και φέτος με την τερατολογική διάσταση ή μάλλον τη διάσταση καρικατούρας του διαφορετικού (που και πάλι απέσπασε τη γενικότερη συναίνεση, με πολλές θετικές ψήφους, οι οποίες διασπάστηκαν στις πολλές επιλογές κι έτσι δεν διαμόρφωσαν αποτέλεσμα). Η τερατώδης εμφάνιση, η καρικατούρα, τονίζει το όριο αυτού που μπορεί να νοηθεί, να ειπωθεί, να υλοποιηθεί. Γίνεται εμφανής η αψήφηση (ποια διάολο λέξη υπάρχει γι αυτό?) των αποδεκτών μοντέλων ταυτότητας μέσα από την παραβατικότητα, το αφύσικο, το αποτρόπαιο και το αντιφατικό (συμπυκνωμένα ωστόσο, σχεδόν αποκλειστικά, πάνω στα σημάδια του σώματος, τα σημάδια που διαβάζει και ερμηνεύει ο Άλλος).
Με την ένταξή της στο συγκεκριμένο πλαίσιο, η ετερότητα απονεκρώνεται από το περιεχόμενό της και ο συμβολισμός εξαφανίζεται. Η διαφοροποίηση περιορίζεται στη μορφή του υποκειμένου, έτσι και η επιλογή περιορίζεται, όπως θα έλεγε και ο Badiou, "στη διαζευκτική σύνδεση ανάμεσα σε δυο μηδενισμούς", καθιστώντας ασήμαντη την επιλογή και αδύνατη την αμφισβήτηση κοινωνικών και πνευματικών παγιωμένων. Η ετερότητα δεν απορρέει πια από κάποιο πολιτικό διακύβευμα, δεν απαντά σε κανένα ερώτημα και, αναγόμενη σε άλλο έναν διαθέσιμο λόγο (discourse), αποστειρώνεται και συγχωνεύεται....

Δεν υπάρχουν σχόλια: