"H ομορφιά του παρελθόντος είναι το αποτέλεσμα, όχι ο λόγος της νοσταλγίας"
Μ. Foucault

Παρασκευή 25 Μαΐου 2007

Παρατράγουδα, παραφωνίες και αϋπνίες

Ήθελα να γράψω ένα ποστάκι για το ποδόσφαιρο και τις γυναίκες, καθώς μονίμως αισθάνομαι μια μειονοτική, ένα ζώο προς εξαφάνιση (καλά όχι ότι υπήρξα ποτέ είδος εν αφθονία) αλλά από βήμα σε βήμα, από blog σε blog βρέθηκα σε μια πολύ ενδιαφέρουσα και έντονη αντιπαράθεση γύρω από τις εκπομπές της Πάνια (και εν μέρει και την ίδια την Πάνια), με εκατέρωθεν θύματα και παράπλευρες απώλειες. Ο «καυγάς» με ιντριγκάρισε και πιάστηκα από ένα παρακλάδι του, για το αν υπάρχουν ή όχι «καθυστερημένοι», για να σκεφτώ το ζήτημα συνολικά.
Βλέπετε, κάθε ζήτημα κανονικότητας (και αξίας) είτε οικουμενική (φυσιολογικός/η, ανάπηρος/η, τρελός/η) είτε σχετικιστική (ψώνιο, καθυστερημένος/η) κρίνεται, κατά βάθος, από το βαθμό που αποδεχόμαστε την ετερότητα. Από το βαθμό που, σε μια εποχή με ρευστές ταυτότητες (και ταυτόχρονα πόλωσης ανάμεσα στο Εμείς και το Αυτοί/ες), κρίνουμε το εαυτό μας ως Άλλο/η. Από το βαθμό που κατορθώνουμε να μας υπενθυμίσουμε ότι δεν είμαστε οι καθ’ ολοκληρίαν κυρίαρχοι/ες, δεν είμαστε οι μόνοι/ες κληρονόμοι της ζωής.
Η ερώτησή μου αυτή τη φορά είναι γιατί, με τόσο ιερό μένος, καταγγέλλουμε (το υπερασπιζόμαστε, είναι μια άλλη θλιβερή ιστορία, που θα την αναλύσουμε άλλη φορά) τις εκπομπές τύπου «Παρατράγουδα»?
Είναι πραγματικά η αγανάκτησή μας για την εκμετάλλευση των θυμάτων (ποιος μπορεί να κρίνει αν είναι θύματα ή ευτυχισμένοι οι συμμετέχοντες?) ή μήπως, ενδόμυχα, δεν αντέχουμε το θέαμα της διαφορετικότητας αυτών των ανθρώπων, αισθανόμενοι/ες υπόλογοι/ες σε ένα αλλότριο, που μας ταράζει?
Πρεσβεύουμε την κατάργηση αυτών των εκπομπών αγανακτισμένοι/ες για την οικονομική συναλλαγή (που, κατά βάθος, δεν παρεκκλίνει της οιαδήποτε καπιταλιστικής συναλλαγής) ή αποζητούμε την απόσυρση των Άλλων από το προσκήνιο, από το οπτικό μας πεδίο? Γιατί, ναι μεν, μπορώ να αποστρέψω τα μάτια μου (η διακριτική αδιαφορία μπροστά στον ξένο/διαφορετικο/ανάπηρο, κατά Goffman), ωστόσο γνωρίζω ότι παραμένουν εκεί, υλικές και φυσικές παρουσίες μέσα στην εικονικότητά τους, ανάγοντας σε απαγορευμένο, terra incognita, ένα τμήμα του ορίζοντά μου. Μήπως, αποζητώντας να τους αφανίσουμε από την οθόνη άμεσα, αποζητούμε και την έμμεση αορατοποίησή (μα τι λέξεις φτιάχνω, η άθλια!!) τους? Μήπως ελπίζουμε ότι η αδυνατότητα της αφήγησής τους θα οδηγήσει στον φαινομενολογικό τους θάνατο? Καταγγέλλουμε την αισθητική της εκπομπής προβληματιζόμενοι/ες για την ολοκληρωτική επιβολή του κιτς (το οποίο, όμως θεωρούμε ως cult σε σχεδιαστές όπως οι Victor & Rolf, ή σε τραγουδίστριες όπως η Carmen Miranda…) που θα οδηγήσει σε συνολική έκπτωση/παρακμή το αισθητικό κριτήριο των θεατών/τριών (κατ’ επιλογή τους, μην ξεχνιόμαστε) ή μήπως για το ότι μια διαφοροποιητική εικονογράφηση αμφισβητεί τη δική μας (κυρίαρχη, αστική) αισθητική, απειλώντας τις ταξινομητικές, παγιωμένες μας κατηγορίες? Μήπως η αισθητική των Παρατράγουδων (και των συναφών εκπομπών) κάνει δυσδιάκριτο το ποιος/α στέκεται μπροστά στον παραμορφωτικό καθρέφτη? Τούτων λεχθέντων (που λέει και ο σοφός γερο-πατέρας μου) να διευκρινίσω ότι, χωρίς να έχω απαντήσει τα παραπάνω ερωτήματα, δεν βλέπω ποτέ την εκπομπή (χωρίς όμως να μπορώ να την αποφύγω, καθώς σαρκοφάγα αποσπάσματα παραμονεύουν τους ανυποψίαστους περιπατητές των ΜΜΕ και του ιστού). Η απέχθειά μου κυρίως επικεντρώνεται σ’ αυτό το κυνικό, διαπεραστικό βλέμμα της Πάνια:
- Σε ξέρω… σε ξέρω όσο δεν σε ξέρεις….ξέρω πόσο όλοι αυτοί/ες οι απόκληροι/ες σου μοιάζουν κι ας κοροϊδεύεις…. σε ξέρω… σε τρομάζω… και θα το εκμεταλλευτώ…. (μιλάμε, ανατριχιαστικό, εντελώς!!!!)

6 σχόλια:

ΤΑΣΟΣ είπε...

Ευτυχία είναι η δυστυχία των άλλων η το ότι δεν είμαστε στη θέση τους?

Μάλλον με το δεύτερο ικανοποιούνται οι τηλεθεατές

MenieK είπε...

Αλήθιεα τασοσ, υπάρχει κάποια μορφή ικανοποίησης στους θεατές? Δεν είμαι τόσο σίγουρη...

Elias είπε...

ή μήπως, ενδόμυχα, δεν αντέχουμε το θέαμα της διαφορετικότητας αυτών των ανθρώπων?
Πολύ εύστοχο, σχηματοποίησες αυτό ακριβώς που είχα στο μυαλό μου. Νιώθω πως όλοι όσοι κατακεραυνώνουν την Πάνια, κατά βάθος απεχθάνονται τη θέα των 'φρικιών' που αυτή παρουσιάζει.

Δεν έχω συμμετάσχει σε άλλη κουβέντα περί Πάνιας και Παρατράγουδων, δεν με ικανοποιούσαν ούτε τα επιχειρήματα των υπερασπιστών της ούτε των Αννιτοφάγων.

ΤΑΣΟΣ είπε...

υπάρχει κάποια μορφή ικανοποίησης στους θεατές?

Tότε γιατίπαρακολουθούν και μάλιστα με μεγάλη ακροαματικότητα

Ανώνυμος είπε...

Άραγε όλο αυτό είναι αντίθετο της ηθικής μας ή απλά χαλάει την αισθητική μας και την ωραιοποιημένη και σοβαροφανή εικόνα που νομίζουμε ότι μας δίνει σήμερα η τηλέοραση, αλλά δυστυχώς δεν....???? Μήπως αυτού του είδους οι εκπομπές δείχνουν την τηλεοράση σε όλη της τη φτήνια, όπως δεν θα θέλαμε ποτέ να παραδεχτούμε ότι είναι σήμερα??? Δηλαδή όταν αυτού του είδους οι άνθρωποι κλαίνε και οδύρονται σε κάποιες άλλες, πιο "σοβαρές" εκπομπές, τους παρακολουθεί ο κόσμος με πιο "ελαφριά καρδιά"?? Γιατί βλέπουν την Πάνια Τάσοσ?? Μάλλον γιατί έχουμε την ανάγκη βλέποντας.."τα χειρότερα", να λέμε: "αχ, τι καλά που είμαι"!!! Ξέρεις αυτή η ανάγκη να επιβεβαιωθούμε ως άνθρωποι, ως "υγιείς υπάρξεις", βλέποντας κάποιον που θεωρούμε ότι είναι χειρότερος ή κατώτερος από εμάς μάλλον είναι πολύ μεγαλύτερη από το να σκεφτούμε..."λογικά". Και το να γελάει κάποιος σε βάρος κάποιου ή να κλαίει με τη δυστυχία του άλλου, μάλλον καλύπτει αυτή του την ανάγκη σε μεγάλο βαθμό!
Έτσι όπως έχεις θέσει τα ερωτήματα αγαπητή ΜΕΝΙΕΚ, μοιάζουν σαν να μην έχουμε αναρωτηθεί και πολύ γαι το θέμα και να είμαστε απλά στο "ίδιο έργο θεατές..." Είμαστε κατά κάποιο τρόπο λέω εγώ...Ούτε εγώ έχω απαντήσεις...
Δεν έχω δει την εκπομπή αλλά όπως και 'συ δεν έχω καταφέρει να ξεφύγω από αποσπάσματα της... Αυτό δεν με απαλλάσσει γιατί ως τηλεθεάτρια ίσως θα έπρεπε και να έχω γνώμη...
Ευχαριστώ για την φιλοξενιά και συγνώμη για την πολυλογία.

MenieK είπε...

τασοσ: Νομίζω ότι εδώ υπάρχει ένα χαρακτηριστικό δείγμα του πως τα ΜΜΕ βγάζουν εντελώς εκτός διαστάσεων ένα φαινόμενο. Η τηλεθέαση των εκπομπών είναι ασήμαντη (δες τους πίνακες της AGB και θα καταλάβεις) η ΣΥΖΗΤΗΣΗ και η παραφιλολογία γύρω από τις εκπομπές είναι τεράστια.
Αnonymous: πολυλογία αυτό? είναι που δεν έχεις δει εμένα να σχολιάζω
κουνούπι: κι εγώ γι αυτό έγραψα το σχόλιο γιατί δε με ικανοποιούσαν ούτε οι μεν ούτε οι δε(ν)